همایش تخصصی «سرمایه‌گذاری در اکتشافات معدنی» با مشارکت گسترده فعالان این حوزه برگزار شد. این رویداد بستری برای ارائه دیدگاه‌های نوین در زمینه حکمرانی و توسعه صنعت معدن کشور فراهم آورد.
سرمایه‌گذار؛ شریک توسعه پایدار، نه فقط تأمین‌کننده پول
تورج زارع، مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپسکو)، به عنوان سخنران کلیدی این همایش، سخنان خود را با ترسیم یک چشم‌انداز راهبردی آغاز کرد. او با تأکید بر لزوم بازنگری در نقش سرمایه‌گذار، اظهار داشت که دوران نگاه به سرمایه‌گذار به عنوان یک منبع مالی صرف به پایان رسیده است. در پارادایم جدید، سرمایه‌گذار یک شریک واقعی و استراتژیک برای دستیابی به توسعه پایدار در صنعت معدن محسوب می‌شود.
الگوهای جهانی و مسیر توسعه پایدار معدنی
زارع به تحولات جهانی در مدل‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد. وی توضیح داد: «مدل‌های سرمایه‌گذاری در جهان از رویکرد منبع‌محور به سرمایه‌محور و در نهایت به فناوری‌محور تکامل یافته‌اند.» به گفته او، کشورهای پیشرو در صنعت معدن، این الگوها را به صورت یکپارچه و تلفیقی به کار گرفته‌اند. این کشورها مسیر توسعه را با تکیه بر منابع آغاز کردند، سپس با جذب سرمایه به پروژه‌ها صرفه اقتصادی بخشیدند و در نهایت با ادغام فناوری، به پایداری و رقابت‌پذیری جهانی دست یافتند.
موفقیت در محیط پرنوسان نیازمند همکاری است
مدیرعامل ایمپاسکو به پیچیدگی‌های محیط اقتصادی کنونی، که از آن با عنوان محیط VUCA (ناپایدار، نامطمئن، پیچیده و مبهم) یاد می‌شود، پرداخت. او تصریح کرد: «در چنین شرایط پرنوسانی، موفقیت دیگر تنها با داشتن منابع غنی معدنی تضمین نمی‌شود.» موفقیت پایدار مستلزم چابکی سازمانی، توانایی تصمیم‌گیری راهبردی، تقویت همکاری‌های بین‌بخشی و ایجاد اعتماد متقابل میان دولت و بخش خصوصی است.
کارنامه موفق ایمپاسکو در همکاری با بخش خصوصی
زارع با اشاره به تجربه عملی ایمپاسکو در این زمینه، آمارهای قابل توجهی را ارائه داد.
- در طول 5 سال گذشته، بیش از 70 پروژه اکتشافی مشترک با شرکت‌های خصوصی به مرحله اجرا درآمده است.
- محدوده‌ای به وسعت 500 هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور تحت پوشش عملیات ژئوفیزیک هوایی و ژئوشیمی قرار گرفته است.
- بیش از 60 شرکت خصوصی توانمند داخلی در چارچوب مدل‌های مختلف مشارکتی با ایمپاسکو همکاری فعال داشته‌اند.
رونمایی از مدل نوین واگذاری پهنه‌های اکتشافی
بخش مهمی از سخنان زارع به تشریح مدل جدید واگذاری پهنه‌های اکتشافی اختصاص داشت. او گفت: «در این مدل نوآورانه، بخش خصوصی دیگر تنها یک پیمانکار یا تأمین‌کننده سرمایه نیست.» بر اساس این الگو، سرمایه‌گذار به عنوان شریک واقعی توسعه در نظر گرفته می‌شود. این مشارکت راهبردی از مراحل اولیه شامل تحلیل داده‌ها آغاز شده و تا انتهای فرآیند و تکمیل پروژه ادامه پیدا می‌کند. هدف اصلی این مدل، توانمندسازی واقعی و همه‌جانبه بخش خصوصی است.
وی در پایان با بیانی متفاوت افزود: «دعوت ما صرفاً یک دعوت برای تأمین مالی نیست؛ بلکه یک فراخوان برای هم‌پیمانی است. ما به دنبال اتحادی استراتژیک برای ساختن آینده‌ای هوشمند، پایدار و رقابتی در صنعت معدن ایران هستیم.»
***
رویکرد جدید مطرح شده توسط مدیرعامل ایمپاسکو، یک نقطه عطف در استراتژی‌های توسعه معدنی کشور به شمار می‌رود. حرکت از مدل «سرمایه‌پذیری» به مدل «مشارکت استراتژیک»، ریسک پروژه‌های اکتشافی را برای هر دو طرف کاهش می‌دهد و زمینه را برای ورود فناوری‌های نوین و دانش فنی بخش خصوصی فراهم می‌کند. این تغییر نگاه می‌تواند به افزایش نرخ موفقیت در اکتشافات، اقتصادی‌سازی ذخایر معدنی کوچک‌مقیاس و متوسط‌مقیاس، و در نهایت به تقویت زنجیره ارزش و رقابت‌پذیری صنعت معدن ایران در عرصه جهانی منجر شود. این مدل، سرمایه را با تخصص و چابکی بخش خصوصی گره می‌زند و آینده‌ای پایدارتر را برای این صنعت کلیدی نوید می‌دهد.
