نیم قرن تجربه مهندسی از همکاری تا استقلال
شرکت بین‌المللی مهندسی ایران با نام تجاری ایریتک (IRITEC) از سال 1353 فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت امروز به عنوان بزرگ‌ترین پیمانکار عمومی کشور در حوزه مهندسی، تأمین، ساخت و راه‌اندازی (EPC) شناخته می‌شود. ایریتک نقشی کلیدی در زیرساخت‌های صنعتی ایران در حوزه‌های معدن، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی ایفا کرده است. مسیر تحول این شرکت از همکاری با غول‌های جهانی به استقلال فناورانه در دوران تحریم، یک دستاورد بزرگ است.
هم‌افزایی استراتژیک ایمیدرو و ومعادن
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات (ومعادن) سهامداران عمده ایریتک هستند. این دو نهاد نقش محوری در هدایت استراتژیک و سیاست‌گذاری‌های کلان شرکت دارند. این همکاری راهبردی به ایجاد هم‌افزایی چشمگیر در اجرای پروژه‌های بزرگ شرکت‌هایی نظیر گل‌گهر، چادرملو و صبانور منجر شده است.
تبدیل دانش وارداتی به فناوری بومی
ایریتک در دهه نخست فعالیت خود با شرکت‌های بزرگی چون SMS Demag آلمان و Danieli ایتالیا همکاری داشت. این تعاملات بین‌المللی، دانش فنی ارزشمندی را به کشور منتقل کرد. پس از تشدید محدودیت‌ها، شرکت با تمرکز بر توان داخلی، این دانش را به فناوری بومی تبدیل نمود. این استراتژی، ایریتک را از یک وابسته به فناوری به یک قطب خودکفا در مهندسی صنعتی بدل کرد.
کارنامه درخشان در صنایع معدنی و فولاد
پروژه واحد تغلیظ مس سونگون و خطوط تغلیظ سنگ‌آهن چادرملو از نمونه‌های موفقیت ایریتک در حوزه معدن هستند. در صنعت فولاد نیز پروژه‌هایی چون احیای مستقیم فولاد مبارکه، فولاد هرمزگان و فولاد قائنات، تخصص عمیق این شرکت را نشان می‌دهد. اجرای موفقیت‌آمیز این طرح‌های عظیم، جایگاه ایریتک را به عنوان پیشران صنایع معدنی و فولاد کشور تثبیت کرده است.
حضور موثر در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
ایریتک در صنایع هیدروکربوری نیز پروژه‌های مهمی را به سرانجام رسانده است. طرح جمع‌آوری گازهای همراه نفت در جزیره خارک و واحد نمک‌زدایی بینک از جمله این دستاوردهاست. این پروژه‌ها نقش کلیدی در جلوگیری از هدررفت منابع انرژی و افزایش بهره‌وری صنعت نفت کشور داشته‌اند.
تاب‌آوری در برابر تحریم با راهبرد خودکفایی
ایریتک با قطع همکاری شرکای خارجی در دوران تحریم، راهبردهای هوشمندانه‌ای اتخاذ کرد. بازمهندسی فرآیندها، شناسایی تأمین‌کنندگان جدید از کشورهای دوست و توسعه شبکه تأمین داخلی، این بحران را به فرصت تبدیل کرد. سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی نخبه و جوان نیز بخش مهمی از این استراتژی موفقیت‌آمیز بوده است.
مدیریت چالش‌های مالی و نقدینگی
درآمد شرکت به قراردادهای بزرگ EPC وابسته است و با تأخیر در پرداخت‌های کارفرمایان دولتی مواجه می‌شود. این موضوع چالش‌هایی را در تأمین نقدینگی ایجاد می‌کند. با این حال، مدیریت هوشمندانه منابع و استفاده از ابزارهای مالی متنوع به شرکت کمک کرده است تا پروژه‌ها را فعال نگه دارد.
نقشه راه آینده؛ بازارهای منطقه‌ای و تحول دیجیتال
چشم‌انداز آینده ایریتک بر 4 محور اصلی شامل توسعه صادرات، افزایش بهره‌وری، به‌روزرسانی فناوری و ارتقای کیفیت استوار است. حضور فعال در بازارهای عراق، سوریه، آسیای میانه و آفریقا در اولویت قرار دارد. همچنین، دیجیتال‌سازی فرآیندها و استفاده از فناوری‌های صنعت 4.0 مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، در دستور کار جدی شرکت است.
***
ایریتک با 50 سال سابقه، نمونه‌ای برجسته از بلوغ صنعتی و تاب‌آوری در برابر فشارهای بین‌المللی است. این شرکت با تبدیل چالش تحریم به فرصتی برای بومی‌سازی و استقلال فناورانه، توانسته است جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین پیمانکار EPC کشور تثبیت کند. تمرکز بر مدیریت پروژه در کلاس جهانی و سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی متخصص، مزیت رقابتی پایداری برای آن ایجاد کرده است. اکنون با نگاهی به آینده، حرکت به سوی بازارهای صادراتی و آغوش باز به سوی تحول دیجیتال، نشان می‌دهد ایریتک نه تنها قصد حفظ جایگاه داخلی خود را دارد، بلکه به دنبال تبدیل شدن به یک بازیگر تأثیرگذار منطقه‌ای در عرصه مهندسی صنعتی است.
