* شاخص‌های کلیدی سرمایه‌گذاری معدنی و وضعیت اکتشافات
*شاخص‌های بین‌المللی ارزیابی سرمایه‌گذاری معدنی
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، در سخنرانی خود در نخستین کنفرانس طلا، نقره و مس استیل پرایس که روز دوشنبه در محل هتل المپیک تهران برگزار شد، به تشریح شاخص‌های مهم سرمایه‌گذاری در بخش معدن پرداخت. وی تصریح کرد که در عصر حاضر، تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در حوزه معدن و صنایع معدنی نیازمند تحلیل دقیق شاخص‌های متعدد بین‌المللی است.
سعدمحمدی در ابتدا به شاخص اچ‌تی‌آی (HTI) اشاره کرد که دربرگیرنده سه مولفه اساسی سلامت، دانش و استانداردهای اقتصادی است. این شاخص که دامنه عددی آن بین صفر تا یک تعریف شده، معیار مهمی برای سنجش موفقیت کشورها در عرصه تجارت بین‌المللی محسوب می‌شود. بر اساس توضیحات وی، کشورهایی که در این شاخص امتیازی بالاتر از 0.75 کسب می‌کنند، به عنوان نقاط موفق و قابل اعتماد در تجارت جهانی شناخته می‌شوند.
*شاخص ظرفیت صنعتی و تولیدی کشورها
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در ادامه به معرفی شاخص سی‌آی‌پی (CIP) پرداخت که اهمیت ویژه‌ای در تحلیل بازارهای هدف برای سرمایه‌گذاران دارد. این شاخص سه جزء اصلی را در بر می‌گیرد: ظرفیت تولید صادرات، ارزش افزوده تولید و میزان سرانه تولید. سعدمحمدی تاکید کرد که تحلیل دقیق این شاخص به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا با دیدی جامع‌تر و علمی‌تر، بازارهای هدف خود را شناسایی کرده و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری موثرتری را طراحی نمایند.
*چالش‌های اساسی در حوزه اکتشاف معادن ایران
سعدمحمدی با تاکید بر اهمیت حیاتی مرحله اکتشاف در صنعت معدن، به چالش‌های عمده موجود در این بخش اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، شکاف عمیق میان آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت معدن است. وی با ذکر مثالی ملموس توضیح داد که فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی اکتشاف در ایران، علی‌رغم برخورداری از مدرک کارشناسی، در برخی حوزه‌های تخصصی نظیر طراحی عملیات اکتشاف، آموزش‌های کافی و کاربردی دریافت نمی‌کنند. این نقیصه آموزشی منجر به ضعف در طراحی و اجرای موثر پروژه‌های اکتشافی می‌شود که در نهایت بازدهی کلی صنعت معدن کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
*تحلیل جامع بازار جهانی طلا در سال 2024
در بخش دیگری از سخنرانی، سعدمحمدی به ارائه آمار دقیق از وضعیت بازار جهانی طلا پرداخت. بر اساس داده‌های ارائه شده، عرضه کل طلا در بازار جهانی در سال 2024 به رقم قابل توجه 4974 تن رسیده است. از این میزان، 3661 تن معادل 73.6 درصد از طریق تولیدات معدنی تامین شده است. وی خاطرنشان کرد که در مقایسه با سال 2023، شاهد افزایش اندکی در تولید معدنی طلا بوده‌ایم که نشان‌دهنده ثبات نسبی در این بخش است.
نکته قابل توجه دیگر، رشد 11 درصدی در بخش بازیافت طلا است که نقش مکملی در تامین عرضه جهانی ایفا می‌کند. سعدمحمدی تحلیل کرد که این آمارها بیانگر چالش‌های ساختاری در صنعت طلا از جمله کاهش عیار معادن موجود و ضرورت توسعه و بهبود فرآیندهای اکتشاف و استخراج است.
*راهکارهای توسعه پایدار صنعت معدن
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در جمع‌بندی این بخش تاکید کرد که توجه جدی به شاخص‌های بین‌المللی، بهبود سیستم‌های آموزشی و ارتقای فرآیندهای صنعتی، سه رکن اساسی برای دستیابی به توسعه پایدار در صنعت معدن محسوب می‌شوند. وی معتقد است که با اتخاذ رویکردی علمی و سیستماتیک می‌توان شکاف موجود بین پتانسیل‌های معدنی کشور و عملکرد فعلی را کاهش داد.
سعدمحمدی همچنین بر ضرورت ایجاد استراتژی جامع برای توسعه صنعت معدن تاکید کرد که می‌تواند منجر به بهره‌وری بالاتر و استفاده بهینه از منابع معدنی کشور شود. در این راستا، همکاری با کشورهای پیشرفته در زمینه انتقال تکنولوژی‌های نوین اکتشاف و استخراج می‌تواند نقش موثری در بهبود وضعیت فعلی صنعت معدن ایران ایفا نماید.
* تحولات بازار جهانی طلا و موقعیت ایران
*تحلیل تفصیلی توزیع مصرف طلا در بخش‌های مختلف
سعدمحمدی در ادامه سخنرانی خود به تحلیل دقیق توزیع مصرف طلا در بخش‌های مختلف اقتصاد جهانی پرداخت. وی اشاره کرد که علی‌رغم نیاز مستمر بخش‌های جواهرات و فناوری به طلا، میزان مصرف واقعی در این بخش‌ها نسبت به تولید و عرضه جهانی به طور محسوسی پایین‌تر است. این عدم تناسب می‌تواند نشان‌دهنده نگرانی‌های عمیق‌تر درباره آینده اقتصاد جهانی یا تغییرات ساختاری در الگوهای تقاضا باشد که نیازمند بررسی دقیق‌تر است.
*افزایش چشمگیر خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی
یکی از مهم‌ترین تحولات بازار طلا در سال 2024، خرید 1045 تن طلا توسط بانک‌های مرکزی در سطح جهانی بوده است. سعدمحمدی این رقم را نشان‌دهنده افزایش قابل توجه اعتماد به طلا به عنوان دارایی امن و ذخیره ارزش تفسیر کرد. وی تاکید کرد که این روند می‌تواند سیگنال مثبت و قدرتمندی برای سرمایه‌گذارانی باشد که تمایل دارند طلا را به عنوان ابزار پوششی در برابر نوسانات شدید بازارهای مالی و ریسک‌های ژئوپلیتیک نگهداری کنند.
*عدم تناسب ذخایر و تولید طلا در ایران
سعدمحمدی به نکته بسیار مهمی در خصوص وضعیت صنعت طلای ایران اشاره کرد. با وجود اینکه ایران دارای حدود 1.25 درصد از ذخایر شناخته شده طلای جهان است، سهم کشور از تولید جهانی تنها 4 درصد است. این عدم تناسب آشکار میان ذخایر و تولید، نشان‌دهنده وجود چالش‌های عمیق در حوزه‌های مختلف از جمله زیرساخت‌های معدنی، دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته و سیستم‌های مدیریتی است که نیازمند بازنگری اساسی و اصلاحات ساختاری می‌باشد.
*سرمایه‌گذاری‌های کلان در اکتشاف طلا در کشورهای پیشرو
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به بررسی روند سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف معادن طلا در کشورهای پیشرفته پرداخت. کشورهایی نظیر کانادا، استرالیا و چین با سرمایه‌گذاری‌های کلان در این حوزه، توانسته‌اند جایگاه خود را در صنعت جهانی طلا تثبیت کنند. سعدمحمدی با توجه به دامنه وسیع سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز برای استخراج طلا، بر ضرورت تدوین برنامه‌ای جامع و دقیق برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی در ایران تاکید کرد.
*کاربرد مدل‌های ریاضی در برنامه‌ریزی معدنی
سعدمحمدی به اهمیت استفاده از مدل‌های ریاضی پیشرفته در تحلیل و برنامه‌ریزی معدنی اشاره کرد. وی توضیح داد که مدل‌هایی نظیر مونت‌کارلو و شولت می‌توانند در تحلیل دقیق ذخایر و پیش‌بینی تولید نقش موثری ایفا کنند. این مدل‌ها با شناسایی نقاط قوت و ضعف در فرآیندهای استخراج و تولید، امکان تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و بهینه را فراهم می‌آورند.
*چالش‌های سرمایه‌گذاری در معادن اکسیدی و سولفیدی
وی در ادامه به تفاوت‌های اساسی در سرمایه‌گذاری معادن طلای اکسیدی و سولفیدی پرداخت. سعدمحمدی تاکید کرد که میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز به شدت به کیفیت و عیار ذخایر وابسته است. بنابراین، انجام تحلیل‌های دقیق از وضعیت ذخایر موجود و برآورد صحیح نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای استخراج طلا، باید بخش جدایی‌ناپذیر از استراتژی کلان معدنی کشور باشد.
*مقایسه تطبیقی تولید معادن بزرگ جهانی با ایران
سعدمحمدی مقایسه جالبی بین تولید معدن نوادوگل با معادن ایرانی ارائه داد. این معدن با تولید سالانه 3.311 میلیون اونس طلا، ظرفیت تولیدی بسیار بالاتری نسبت به معادن ایرانی دارد. این مقایسه به روشنی نشان می‌دهد که معادن ایرانی برای رسیدن به استانداردهای جهانی، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و بهبود تکنولوژی‌های استخراج هستند.
*وضعیت پروانه‌های معدنی و بهره‌وری پایین
یکی از آمارهای تکان‌دهنده که سعدمحمدی به آن اشاره کرد، صدور 12900 پروانه معدنی در کشور بود که از این تعداد، تنها 6000 مورد فعال هستند. متوسط تولید این معادن فعال نیز زیر 80 هزار تن است که نشان‌دهنده بهره‌وری بسیار پایین و نیاز فوری به بهبود تکنیک‌های استخراج و سیستم‌های مدیریت معادن است.
*تحولات بازار جهانی و آینده صنایع معدنی
*رشد بی‌سابقه خرید طلا توسط بانک مرکزی هند
سعدمحمدی در بخش دیگری از سخنرانی خود به تحولات مهم در بازار طلای آسیا پرداخت. وی اعلام کرد که بانک مرکزی هند در سال 2024 اقدام به خرید 72.6 تن طلا نموده که نسبت به سال گذشته افزایش خیره‌کننده 348 درصدی را نشان می‌دهد. این اقدام استراتژیک هند نشان‌دهنده تغییر رویکرد این کشور در مدیریت ذخایر ارزی و تمایل به تنوع‌بخشی دارایی‌هاست. سعدمحمدی تحلیل کرد که این تصمیم می‌تواند ریشه در عوامل متعدد اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی داشته باشد، چرا که طلا در فرهنگ هند جایگاه ویژه‌ای به عنوان دارایی امن و ذخیره ارزش دارد.
*ثبات نسبی در واردات طلای هند
در ادامه تحلیل بازار هند، سعدمحمدی به آمار واردات طلا اشاره کرد. واردات 724 تن طلا در سال 2024 که تقریباً مشابه سال قبل است، نشان‌دهنده اعمال سیاست‌های تنظیمی جدید در حوزه تجارت و امور مالی این کشور است. وی معتقد است که این ثبات نسبی، تلاش هند برای حفظ تعادل در بازار داخلی و جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی را نشان می‌دهد.
*کاهش خروج سرمایه از صندوق‌های طلا
سعدمحمدی با استناد به نمودارهای بین‌المللی، به کاهش محسوس خروج پول از صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در سال 2024 اشاره کرد. این روند که به معنای افزایش تقاضا برای طلا در سطح جهانی است، می‌تواند ناشی از افزایش عدم اطمینان‌های اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیک باشد که سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن‌تر سوق می‌دهد.
*تحلیل تطبیقی ذخایر طلای بانک‌های مرکزی
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات تحلیل جامعی از وضعیت ذخایر طلا در بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف ارائه داد. آمریکا با 8133 تن طلا در صدر کشورهای دارنده ذخایر طلا قرار دارد، در حالی که آلمان و چین نیز به تدریج در حال افزایش ذخایر خود هستند. این تنوع در استراتژی‌های ذخیره‌سازی طلا، نشان‌دهنده رویکردهای مختلف کشورها در مدیریت دارایی‌ها و حفظ ارزش پول ملی است.
*پیش‌بینی افزایش قیمت طلا تا سال 2025
سعدمحمدی به پیش‌بینی‌های معتبر بین‌المللی درباره آینده قیمت طلا اشاره کرد. بر اساس تحلیل‌های موجود، انتظار می‌رود قیمت طلا تا سال 2025 به 3500 دلار برای هر اونس برسد. وی این پیش‌بینی‌ها را نتیجه عوامل متعددی از جمله نوسانات بازارهای مالی، تغییرات در سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن دانست.
*بررسی وضعیت تولید طلا در کشورهای پیشرو
در ادامه، سعدمحمدی به مقایسه تولید طلا در کشورهای مختلف پرداخت. استرالیا با تولید سالانه 320 تن طلا، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهانی محسوب می‌شود. این آمارها برای تجار و سرمایه‌گذاران اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک آنها نقش موثری ایفا کند.
*تحلیل وضعیت زغال‌سنگ در بازار جهانی
سعدمحمدی در بخش دیگری از سخنرانی خود به تحلیل بازار زغال‌سنگ پرداخت. وی با اشاره به تولید 3.8 میلیارد تن زغال‌سنگ توسط چین، توانایی‌های بالای این کشور در بهره‌برداری از منابع طبیعی را مورد تاکید قرار داد. این مقایسه نشان می‌دهد که ایران برای افزایش سهم خود از بازار جهانی، نیازمند تلاش‌های گسترده‌تر و برنامه‌ریزی استراتژیک است.
*اهمیت تکنولوژی در افزایش بهره‌وری معدنی
سعدمحمدی با تاکید بر نقش حیاتی تکنولوژی در صنعت معدن، به معرفی فناوری‌های جدید نظیر کوره‌های دبل فلش پرداخت. وی معتقد است که استفاده از این تکنولوژی‌ها می‌تواند به کاهش قابل توجه هزینه‌ها و افزایش راندمان تولید منجر شود. همچنین، توجه به دانش روز و آموزش نیروهای متخصص را از الزامات اساسی برای پیشرفت در این زمینه برشمرد.
*چالش‌های زیست‌محیطی صنعت معدن
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به اهمیت توجه به مسائل زیست‌محیطی در کنار ملاحظات اقتصادی اشاره کرد. وی تاکید کرد که انتخاب تکنیک‌های مناسب و سازگار با محیط زیست، نه تنها به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تصویر صنعت معدن را در جامعه بهبود بخشد.
*ضرورت تحول در نظام آموزشی و پژوهشی
سعدمحمدی بر ضرورت به‌روزرسانی برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی تاکید کرد. وی معتقد است که تربیت نیروی انسانی متخصص و آشنا با تکنولوژی‌های روز، یکی از پیش‌نیازهای اساسی برای توسعه صنعت معدن است. این تغییرات باید در سطح کلان کشور مورد توجه قرار گیرد تا امکان رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی فراهم شود.
*تحلیل پتانسیل‌های ذخایر نقره ایران
در بخش پایانی، سعدمحمدی به وضعیت ذخایر نقره ایران اشاره کرد. با ذخایر 550 هزار تن نقره که در مقایسه با کشورهایی نظیر استرالیا با 92 هزار تن و آمریکا با 23 هزار تن بسیار قابل توجه است، ایران پتانسیل بالایی در این حوزه دارد. با این حال، وی تاکید کرد که تولید نقره در کشور باید متناسب با این ذخایر عظیم افزایش یابد.
*نقش فزاینده مس در آینده صنعت و انرژی
سعدمحمدی با اشاره به ذخایر 1000 میلیارد تنی مس در جهان و سهم 54 میلیون تنی ایران، بر اهمیت این فلز در آینده صنعت تاکید کرد. وی توضیح داد که هر خودروی برقی به 89 کیلوگرم مس نیاز دارد در حالی که خودروهای معمولی تنها 4 کیلوگرم مصرف می‌کنند. همچنین، هر توربین بادی حدود 4 تن مس مصرف می‌کند که با توجه به رشد انرژی‌های تجدیدپذیر، تقاضا برای مس به شدت افزایش خواهد یافت.
***
سخنرانی اردشیر سعدمحمدی در نخستین کنفرانس طلا، نقره و مس استیل پرایس، تصویری جامع از چالش‌ها و فرصت‌های صنعت معدن ایران ارائه داد. تحلیل‌های وی نشان می‌دهد که علی‌رغم برخورداری از ذخایر قابل توجه معدنی، ایران هنوز فاصله زیادی با بهره‌برداری بهینه از این منابع دارد. عدم تناسب آشکار میان ذخایر و تولید، وجود هزاران پروانه معدنی غیرفعال، و شکاف عمیق میان آموزش دانشگاهی و نیازهای صنعت، تنها بخشی از چالش‌های ساختاری این حوزه هستند.
با این حال، تحولات جهانی از جمله افزایش تقاضا برای فلزات استراتژیک در صنایع نوین، رشد خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی، و پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها، فرصت‌های بی‌نظیری را برای توسعه صنعت معدن ایران فراهم آورده است. گذار به انرژی‌های پاک و توسعه خودروهای برقی که نیازمند مصرف بالای مس هستند، اهمیت استراتژیک صنعت معدن را دوچندان کرده است.
راهکار پیشنهادی سعدمحمدی، ایجاد یک استراتژی جامع معدنی است که شامل جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان، انتقال تکنولوژی‌های پیشرفته، اصلاح نظام آموزشی، و توجه به ملاحظات زیست‌محیطی باشد. تحقق این استراتژی نیازمند اراده سیاسی قوی، همکاری بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی، و نگاه بلندمدت به توسعه پایدار است. در صورت اجرای موفق این برنامه، ایران می‌تواند جایگاه شایسته خود را در صنعت جهانی معدن بازیابد و از مزایای اقتصادی عظیم این صنعت بهره‌مند شود.
