محدودیت تولید برق خورشیدی برای پایداری شبکه
وزارت انرژی‌های نو و تجدیدپذیر هند (MNRE) رسماً اعلام کرد که تولید برق خورشیدی را در ساعات کم‌باری محدود می‌کند. این تصمیم برای تضمین پایداری شبکه برق ملی و جلوگیری از حبس بار در خطوط انتقال اتخاذ شده است. این وزارتخانه توضیح داد که بهره‌برداری زودهنگام از نیروگاه‌های جدید و تأخیر در اجرای پروژه‌های انتقال، شبکه را با چالش مواجه کرده است. اپراتورهای شبکه برای حفظ امنیت و پایداری، به اعمال محدودیت یا “Curtailment” روی آورده‌اند.
هشدار جدی از قطب انرژی سبز هند
فدراسیون ملی انرژی خورشیدی هند (NSEFI) در نامه‌ای به وزارت انرژی، نسبت به پیامدهای این محدودیت‌ها هشدار داده است. بر اساس این نامه، تولیدکنندگان در ایالت راجستان با کاهش‌های مکرر و طولانی‌مدت تولید مواجه هستند. این کاهش‌ها در ساعات اوج تولید به 48 درصد از کل ظرفیت رسیده و خسارتی بیش از 26 میلیون دلار از ماه آوریل به بار آورده است.
تهدید سرمایه‌گذاری‌های آینده در انرژی پاک
این فدراسیون تأکید کرد که ادامه این روند، سودآوری پروژه‌های خورشیدی را از بین می‌برد. در نتیجه، سرمایه‌گذاری‌های آینده در این حوزه به شدت تهدید می‌شود. اعضای این فدراسیون شامل غول‌های صنعتی مانند «ادانی»، «تاتا»، «خدمات وب آمازون» و سرمایه‌گذاران خارجی هستند. پروژه‌ها در راجستان پیش از این نیز به دلیل تأخیر در توسعه سیستم انتقال، 18 تا 20 ماه به تعویق افتاده بودند.
گسترش چالش به سایر ایالت‌های پیشرو
هرچند ایالت راجستان بیشترین آسیب را دیده، اما این بحران به سایر ایالت‌ها نیز سرایت کرده است. به گفته تحلیلگران، ایالت‌های پیشرو در انرژی پاک مانند «تامیل نادو»، «گجرات» و «ماهاراشترا» نیز با مشکل محدودیت تولید مواجه شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که چالش زیرساختی در سراسر هند وجود دارد و تنها به یک منطقه محدود نمی‌شود.
افت 10 درصدی تولید در تامیل نادو
برای نمونه، داده‌های «انجمن تولیدکنندگان انرژی تجدیدپذیر تامیل نادو» یک تصویر روشن از وضعیت ارائه می‌دهد. این آمار نشان می‌دهد که تولید برق خورشیدی در این ایالت طی سه‌ماهه منتهی به ژوئن، 10 درصد کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده بوده است. سخنگوی دپارتمان انرژی تامیل نادو ضمن تأیید این موضوع، محدودیت تولید خورشیدی را «آخرین راهکار» برای مدیریت شبکه توصیف کرد.
رکود در بازار پروژه‌های جدید خورشیدی
این محدودیت‌ها همزمان با توقف تقریبی رشد تقاضای برق در سال 2024 رخ داده است. این وضعیت بازار پروژه‌های جدید را به شدت تحت تأثیر قرار داده و منجر به یک افت چشمگیر شده است. بر اساس گزارش موسسه «مرکام»، واگذاری پروژه‌های خورشیدی در سه‌ماهه منتهی به ژوئن نسبت به سال گذشته 75 درصد کاهش یافته است. همچنین، مناقصه‌های جدید نیز با افت 65 درصدی روبرو بوده‌اند.
پاسخ دولت: بازنگری موقتی و تسریع پروژه‌ها
با وجود این آمار، وزارت انرژی هند این افت را یک «بازنگری موقتی» و نه یک «رکود» بلندمدت می‌داند. این وزارتخانه اعلام کرده که در حال سرعت بخشیدن به احداث خطوط انتقال بین‌ایالتی برای حمایت از انرژی‌های تجدیدپذیر است. همچنین داده‌های دولتی، کاهش نرخ بهره‌برداری از ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی به 21.4 درصد در ماه مه و 19.5 درصد در ژوئن را تأیید می‌کند.
***
تصمیم هند برای محدودسازی تولید برق خورشیدی، یک پارادوکس در سیاست‌گذاری انرژی این کشور را آشکار می‌کند. در حالی که هند به سرعت ظرفیت تولید انرژی پاک را افزایش داده، زیرساخت‌های انتقال و توزیع نتوانسته‌اند همگام با آن رشد کنند. این ناهماهنگی نه تنها منجر به زیان 26 میلیون دلاری تولیدکنندگان در یک ایالت شده، بلکه با کاهش 75 درصدی پروژه‌های جدید، اعتماد سرمایه‌گذاران را نیز تضعیف کرده است. این وضعیت نشان می‌دهد که توسعه پایدار انرژی صرفاً به معنای افزایش تولید نیست، بلکه نیازمند سرمایه‌گذاری متوازن در کل زنجیره ارزش، از جمله شبکه‌های انتقال و سیستم‌های ذخیره‌سازی است. اقدام دولت برای تسریع پروژه‌های زیرساختی، گامی حیاتی برای عبور از این چالش موقتی و تحقق اهداف بلندمدت انرژی پاک خواهد بود.
