برنامه کلان افزایش سرمایه تا سقف 200 همت
معاونت امور بانکی وزارت اقتصاد از تدوین یک برنامه راهبردی برای اصلاح ساختار مالی نظام بانکی خبر داد. بر اساس این برنامه، دولت قصد دارد با استفاده از ظرفیت‌های قانونی، سرمایه بانک‌های دولتی را تا سقف 200 همت افزایش دهد. این اقدام کلان در راستای اجرای بند (الف) ماده (8) قانون برنامه هفتم پیشرفت صورت می‌گیرد. هدف اصلی، رساندن نسبت کفایت سرمایه بانک‌های دولتی به سطح 5 درصد تا پایان سال 1404 است. همچنین این نسبت باید تا پایان سال 1407 به استاندارد 8 درصد برسد. با وجود این، محدودیت‌های تأمین مالی نقدی دولت به عنوان چالش اصلی پیش روی این برنامه مطرح است.
هماهنگی‌های فرا دستگاهی برای تحقق برنامه
برای اجرایی کردن این برنامه گسترده، وزارت اقتصاد مکاتبات لازم را با نهادهای کلیدی کشور انجام داده است. سازمان برنامه و بودجه کشور، خزانه‌داری کل کشور و بانک مرکزی در جریان این طرح قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، مقرر شده است کارگروهی ویژه برای ایجاد هماهنگی بیشتر میان دستگاه‌های ذی‌ربط تشکیل شود. این کارگروه وظیفه دارد تا با استفاده از تمام ظرفیت‌های قانونی موجود، فرآیند افزایش سرمایه را تسهیل و تسریع کند.
فروش 545 هزار میلیارد ریال دارایی مازاد
در کنار برنامه افزایش سرمایه، بانک‌های تحت مدیریت وزارت اقتصاد به طور جدی بر فروش دارایی‌های مازاد تمرکز کرده‌اند. این بانک‌ها از شهریور ماه 1403 تا تیر ماه 1404 موفق به فروش 545,329 میلیارد ریال دارایی مازاد شدند. این مبلغ شامل فروش 133,886 میلیارد ریال سهام غیربانکی و واگذاری 416,443 میلیارد ریال اموال مازاد است. این اقدام مهم در راستای اجرای بند (ب) ماده (8) قانون برنامه هفتم و همچنین مواد (16) و (17) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر انجام شده است.
ساماندهی مجامع و تدوین اساسنامه بانک توسعه
در حوزه اقدامات ساختاری و نظارتی، برگزاری مجامع عمومی سالانه بانک‌ها نیز با جدیت دنبال می‌شود. مجامع عمومی عادی سالانه مربوط به بانک‌های خصوصی‌شده تا پایان تیر ماه به طور کامل برگزار شده‌اند. همچنین برنامه‌ریزی شده است تا مجامع عمومی عادی سالانه بانک‌های دولتی نیز در شهریور ماه برگزار گردد. از سوی دیگر، اساسنامه بانک توسعه جمهوری اسلامی ایران مطابق بند (چ) ماده (8) قانون برنامه هفتم تهیه شده است. این اساسنامه پس از جمع‌بندی نهایی برای طی مراحل قانونی تصویب، به هیئت وزیران ارسال خواهد شد.
***
برنامه 200 همتی دولت برای افزایش سرمایه بانک‌های دولتی، یک گام استراتژیک برای رفع یکی از چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران، یعنی ضعف بنیه مالی بانک‌ها، محسوب می‌شود. این اقدام در صورت تحقق، توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها را به شکل معناداری افزایش داده و به رشد بخش تولید کمک می‌کند. موفقیت در فروش بیش از 545 هزار میلیارد ریال دارایی مازاد نیز نشان از عزم جدی برای مولدسازی دارایی‌ها و اصلاح ترازنامه بانک‌ها دارد. با این حال، چالش تأمین مالی نقدی این برنامه، اهمیت فروش دارایی‌های مازاد و استفاده از ابزارهای غیرنقدی را دوچندان می‌کند و موفقیت نهایی طرح در گرو هماهنگی کامل دستگاه‌های اجرایی است.
