*چشم‌انداز راهبردی فولاد مبارکه: عضویت در باشگاه 500 شرکت برتر جهان
گروه فولاد مبارکه با ترسیم افقی روشن برای آینده، هدف‌گذاری خود را برای سال 1410 بر قرارگیری در فهرست 500 شرکت برتر دنیا متمرکز کرده است. این هدف بلندپروازانه بر پایه استراتژی‌های چندوجهی استوار است که شامل ایجاد توازن در زنجیره تولید فولاد، بازنگری بنیادین در سیاست‌های صادراتی، گسترش دامنه نوآوری‌های فناورانه، توسعه سرمایه انسانی متخصص، ارتقای شاخص‌های بهره‌وری، تمرکز ویژه بر ملاحظات زیست‌محیطی، بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود و تولید محصولات ویژه با ارزش افزوده بالا می‌شود.
*صادرات یک میلیارد دلاری: هدف‌گذاری جسورانه برای سال 1404
شرکت فولاد مبارکه در حرکتی استراتژیک، هدف صادراتی یک میلیارد دلاری را برای سال جاری تعیین کرده است. این هدف‌گذاری که نشان‌دهنده جاه‌طلبی این غول صنعتی در عرصه بین‌المللی است، همراه با به‌کارگیری مدل‌های نوین صادراتی طراحی شده است. تحقق این هدف می‌تواند جایگاه فولاد مبارکه را به‌عنوان بازیگر اصلی در بازارهای جهانی فولاد تثبیت کند و ارزآوری قابل توجهی برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.
*پروژه نورد گرم 2: سرمایه‌گذاری 780 میلیون یورویی با پیشرفت 50 درصدی
در میان 10 پروژه بزرگ اولویت‌دار گروه فولاد مبارکه در سال جاری، پروژه نورد گرم 2 با سرمایه‌گذاری کلان 780 میلیون یورو در صدر قرار دارد. این پروژه عظیم که هم‌اکنون به پیشرفت فیزیکی حدود 50 درصدی دست یافته، پس از بهره‌برداری نه‌تنها اشتغال‌زایی قابل توجهی در منطقه ایجاد خواهد کرد، بلکه امکان تولید محصولات با ارزش افزوده بسیار بالا را فراهم می‌آورد. این سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده عزم جدی فولاد مبارکه برای ارتقای جایگاه خود در زنجیره ارزش جهانی فولاد است.
*بحران انرژی: چالش اساسی صنعت فولاد کشور
محدودیت‌های شدید برق و گاز به معضل اصلی فولاد مبارکه تبدیل شده است. در حالی که این شرکت برای فعالیت عادی خود به 1610 مگاوات برق نیاز دارد، تاکنون برای تأمین 858 مگاوات از نیاز خود سرمایه‌گذاری کرده و امیدوار است تا پایان سال جاری 420 مگاوات دیگر به ظرفیت تولید برق خود اضافه کند. نکته تأمل‌برانگیز اینکه در سال 1400 حدود 1500 مگاوات برق از شبکه سراسری به این شرکت تحویل داده می‌شد، اما این رقم اکنون به صفر رسیده است.
*محدودیت‌های بی‌سابقه برق: از قطع کامل تا منع استفاده از برق تولیدی
وضعیت بحرانی تأمین برق فولاد مبارکه در سال 1404 ابعاد نگران‌کننده‌ای به خود گرفته است. محدودیت‌های برق که در سال 1403 از خردادماه آغاز شد، در سال جاری از 16 فروردین اعمال گردید. در اردیبهشت‌ماه امسال تنها 10 درصد از دیماند برق شرکت تأمین شد و این رقم در خردادماه به 5 درصد کاهش یافت. وضعیت در تیرماه به‌گونه‌ای وخیم شد که برق فولاد مبارکه به‌طور کامل قطع گردید. نکته حیرت‌آور اینکه در مردادماه، حتی برقی که خود فولاد مبارکه تولید می‌کرد نیز به این شرکت تحویل داده نشد.
*جهش قیمت انرژی: افزایش 28 برابری برق و 20 برابری گاز
تحولات قیمتی حامل‌های انرژی طی سال‌های اخیر، فشار سنگینی بر صنایع انرژی‌بر وارد کرده است. قیمت برق صنایع از سال 1398 تاکنون حدود 28 برابر افزایش یافته است. در بخش گاز نیز وضعیت مشابهی حاکم است؛ قیمت هر متر مکعب گاز صنعت از 2800 تومان در سال 1403 به 11300 تومان در سال 1404 رسیده که نشان‌دهنده رشد 20 برابری است. این افزایش‌های سرسام‌آور، تأثیر مستقیمی بر الگوی مصرف و حجم تولید صنایع گذاشته است.
*زیست‌بوم نوآوری: 368 میلیارد تومان قرارداد تحقیق و توسعه در یک سال
گروه فولاد مبارکه در حوزه نوآوری و فناوری گام‌های بلندی برداشته است. این مجموعه صنعتی با حمایت از 773 شرکت دانش‌بنیان، نقش محوری در بومی‌سازی، مهندسی معکوس و داخلی‌سازی محصولات ایفا کرده است. دستاورد قابل توجه این رویکرد، انعقاد 368 میلیارد تومان قرارداد تحقیق و توسعه تنها در سال 1403 بوده است. علاوه بر این، سال گذشته 880 میلیارد تومان در حوزه بومی‌سازی مواد، قطعات و تجهیزات سرمایه‌گذاری شده است.
*حمایت از نخبگان: اعطای گرنت به 1852 دانشجوی تحصیلات تکمیلی
فولاد مبارکه با درک اهمیت سرمایه انسانی متخصص، برنامه گسترده‌ای برای حمایت از دانشجویان تحصیلات تکمیلی اجرا کرده است. تاکنون 1852 دانشجو از گرنت‌های این شرکت بهره‌مند شده‌اند که 30 درصد آنان در مقطع دکتری و 70 درصد در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل هستند. این حمایت‌ها نه‌تنها به توسعه دانش فنی در صنعت فولاد کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز شکل‌گیری نسل جدیدی از متخصصان این حوزه است.
*بزرگترین CVC کشور: سرمایه‌گذاری خطرپذیر در 39 شرکت
گروه فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری در 39 شرکت نوپا و فناور، عنوان بزرگترین صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) کشور را به خود اختصاص داده است. این تجربه 3 ساله در حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر، با تمرکز بر ارتقای بهره‌وری صنعت فولاد کشور طراحی شده است. رویکرد این گروه صنعتی در حوزه فناوری، متمرکز بر توسعه دانش فنی، ثبت پتنت‌ها و کسب لایسنس‌های داخلی است تا بتواند در برابر چالش‌های زیست‌محیطی مقاومت بیشتری داشته باشد.
*همکاری‌های دانشگاهی: 1366 پروژه پژوهشی در دو دهه
واحد تحقیق و توسعه فولاد مبارکه با گستره فعالیت در 15 استان کشور، طی دو دهه گذشته حدود 1366 پروژه پژوهشی را با دانشگاه‌های مختلف به انجام رسانده است. این حجم گسترده از همکاری‌های علمی-صنعتی نشان‌دهنده تعهد عمیق این شرکت به توسعه دانش بومی و ارتقای سطح فناوری در صنعت فولاد کشور است.
*تفاهم‌نامه 5000 میلیارد تومانی با وزارت علوم
در اقدامی راهبردی، فولاد مبارکه تفاهم‌نامه‌ای با وزارت علوم منعقد کرده که بر اساس آن، اعتبار مالیاتی 5000 میلیارد تومانی برای حمایت از مراکز دانشگاهی و پژوهشی تخصیص خواهد یافت. این تفاهم‌نامه می‌تواند نقطه عطفی در همکاری‌های صنعت و دانشگاه محسوب شود و زمینه‌ساز تحولات عمیق در توسعه فناوری‌های بومی صنعت فولاد باشد.
*زنجیره کامل تولید: از سنگ آهن تا محصولات نهایی
گروه فولاد مبارکه به‌عنوان تنها مجموعه صنعتی کشور که زنجیره کاملی از تولید فولاد را در اختیار دارد، توانسته است از سنگ آهن تا محصولات نهایی را تولید کند. ظرفیت‌های تولیدی این گروه شامل 11.8 میلیون تن کنسانتره، 17.9 میلیون تن گندله، 12.7 میلیون تن محصول در واحد احیای مستقیم و 11.1 میلیون تن محصول در ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری است. این یکپارچگی عمودی، مزیت رقابتی منحصربه‌فردی برای فولاد مبارکه ایجاد کرده است.
*مدیریت بهینه آب: بازچرخانی 12 میلیون متر مکعب سالانه
در پاسخ به انتقادات مطرح‌شده درباره مصرف آب، فولاد مبارکه با ارائه آمار دقیق نشان می‌دهد که تنها 1.5 درصد از حجم کل آب زاینده‌رود را برداشت می‌کند. این شرکت سالانه 12 میلیون متر مکعب آب را بازچرخانی کرده و 8.5 میلیون متر مکعب از نیاز خود را از طریق تصفیه پساب شهری تأمین می‌کند. مصرف 2.5 لیتر آب برای تولید هر کیلوگرم فولاد در مقایسه با 300 لیتر برای هر کیلوگرم هندوانه و تا 3000 لیتر برای برخی محصولات کشاورزی، کارآیی بالای این صنعت را نشان می‌دهد.
*پروژه انتقال آب خلیج فارس: سرمایه‌گذاری 35000 میلیارد تومانی
فولاد مبارکه با مشارکت بیش از 70 درصدی و سرمایه‌گذاری 35000 میلیارد تومانی در پروژه انتقال آب از دریای خلیج فارس، گام بلندی برای حل بحران آب برداشته است. این پروژه عظیم که تا یک ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید، نه‌تنها نیازهای آبی صنعت را تأمین می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای سایر صنایع در مواجهه با بحران آب باشد.
*توسعه پروژه‌های نوین: از ورق‌های رنگی تا هوش مصنوعی
مجموعه پروژه‌های در دست اجرای فولاد مبارکه نشان‌دهنده رویکرد آینده‌نگرانه این شرکت است. توسعه تولید ورق‌های رنگی، احداث خط اسیدشویی و نورد سرد پیوسته، راه‌اندازی خط تولید ورق آلیاژی، پیاده‌سازی تحول دیجیتال و به‌کارگیری هوش مصنوعی، همگی در راستای ارتقای سطح فناوری و افزایش ارزش افزوده محصولات طراحی شده‌اند.
*شبکه گسترده تأمین و توزیع: 2500 تأمین‌کننده و 1000 مشتری
فولاد مبارکه با برخورداری از شبکه‌ای متشکل از بیش از 2500 تأمین‌کننده اصلی و بیش از 1000 مشتری مستقیم، نقش محوری در اکوسیستم صنعتی کشور ایفا می‌کند. پراکندگی این شبکه در 15 استان کشور، نشان‌دهنده گستردگی تأثیرگذاری این مجموعه بر اقتصاد ملی است. این شرکت با تولید معادل یک درصد از تولید ناخالص ملی و 4.2 درصد از تولید ناخالص بخش صنعت، یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد صنعتی کشور محسوب می‌شود.
***
گروه فولاد مبارکه در مقطعی حساس از تاریخ صنعت فولاد کشور قرار دارد. این غول صنعتی با وجود دستیابی به جایگاه بزرگترین تولیدکننده فولاد در خاورمیانه و شمال آفریقا، همچنان با چالش‌های ساختاری عمیقی مواجه است. بحران انرژی که در قالب محدودیت‌های شدید برق و افزایش سرسام‌آور قیمت حامل‌های انرژی نمود یافته، می‌تواند دستیابی به اهداف متعالی صادراتی و توسعه‌ای را با تردید مواجه سازد. با این حال، رویکرد نوآورانه شرکت در سرمایه‌گذاری‌های فناورانه، توسعه زیرساخت‌های انرژی مستقل و مدیریت بهینه منابع، نویدبخش عبور موفق از این بحران است. موفقیت در تحقق هدف صادرات یک میلیارد دلاری و تکمیل پروژه‌های کلیدی نظیر نورد گرم 2، نه‌تنها جایگاه فولاد مبارکه در بازارهای جهانی را تقویت خواهد کرد، بلکه می‌تواند الگویی برای توسعه صنعتی پایدار در شرایط محدودیت منابع ارائه دهد. آنچه مسلم است، تحقق چشم‌انداز 1410 برای عضویت در باشگاه 500 شرکت برتر جهان، نیازمند حمایت‌های ساختاری دولت در کنار تداوم رویکرد نوآورانه و آینده‌نگر مدیریت این مجموعه صنعتی است.
