رشد ۴۹.۸ درصدی پرتفوی در سایه فشار خسارت
بررسی آمار چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد حق‌بیمه تولیدی صنعت با رشدی قابل توجه به ۲۱۶.۵ همت رسیده است. این رقم افزایش ۴۹.۸ درصدی را در مقایسه با دوره مشابه سال قبل به ثبت رسانده است. با این حال، در سوی دیگر ترازنامه، خسارت‌های پرداختی با جهشی بزرگتر و معادل ۷۱.۷ درصد، به رقم ۱۰۳.۲ همت افزایش یافته است. این عدم توازن، زنگ خطری جدی برای سودآوری و پایداری مالی شرکت‌های بیمه در سال جاری محسوب می‌شود.
بیمه درمان؛ پیشران رشد و چالش اصلی صنعت
رشته بیمه درمان به تنهایی نقشی تعیین‌کننده در عملکرد بازار داشته است. این رشته با کسب سهم ۴۸.۷ درصدی از کل پرتفوی، اصلی‌ترین عامل رشد حق‌بیمه‌های تولیدی بوده است. اما همین رشته با اختصاص دادن ۴۴.۸ درصد از کل خسارت‌های پرداختی، بیشترین فشار مالی را نیز به صنعت تحمیل می‌کند. این آمار لزوم بازنگری دقیق در مدل‌های قیمت‌گذاری، مدیریت ریسک و کنترل هزینه‌های درمانی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
ترکیب پرتفوی صنعت بیمه در سال ۱۴۰۴
پس از رشته درمان، بیمه شخص ثالث و مازاد با سهم ۲۱.۵ درصدی از حق بیمه تولیدی، جایگاه دوم بازار را در اختیار دارد. بیمه‌های زندگی نیز با سهم ۱۲.۳ درصدی در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. این سه رشته مجموعاً بیش از ۸۲.۵ درصد از کل بازار بیمه کشور را تشکیل می‌دهند که نشان‌دهنده تمرکز بالای پرتفوی صنعت در این حوزه‌ها است. این تمرکز، آسیب‌پذیری صنعت را در برابر تحولات خاص هر یک از این رشته‌ها افزایش می‌دهد.
افزایش ۲۳.۲ درصدی تعداد پرونده‌های خسارت
از منظر تعداد، صنعت بیمه در چهار ماه ابتدایی سال جاری با بیش از ۲۳.۲ میلیون پرونده خسارت مواجه شد. این حجم از پرونده‌ها رشدی معادل ۲۳.۲ درصد را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. بخش عمده این افزایش تعداد نیز مستقیماً به رشته بیمه درمان مربوط می‌شود. این موضوع بیانگر افزایش بار عملیاتی و مالی بر دوش شرکت‌های بیمه برای رسیدگی به تعهدات خود است.
چالش‌های ساختاری؛ انحصار و ضریب نفوذ پایین
گزارش عملکرد سال ۱۴۰۲ همچنان بر چالش‌های ریشه‌ای صنعت بیمه تأکید دارد. فاصله ضریب نفوذ بیمه در ایران با میانگین‌های جهانی بسیار چشمگیر است. علاوه بر این، ساختار بازار همچنان در وضعیت انحصار چندجانبه قرار دارد. چهار شرکت بزرگ شامل بیمه ایران، آسیا، البرز و دانا، بخش عمده‌ای از بازار را در کنترل خود دارند. هرچند ورود شرکت‌های خصوصی در سال‌های اخیر به بهبود نسبی شاخص تمرکز کمک کرده، اما برای رسیدن به یک بازار رقابتی کامل، راه درازی در پیش است.
***
عملکرد صنعت بیمه در ابتدای سال ۱۴۰۴ تصویری دوگانه از رشد و چالش را به نمایش می‌گذارد. رشد نزدیک به ۵۰ درصدی حق بیمه تولیدی، در نگاه اول نشان‌دهنده پویایی و ظرفیت بالای بازار است. اما جهش نگران‌کننده بیش از ۷۱ درصدی در خسارت‌های پرداختی، به وضوح نشان می‌دهد که این رشد به قیمت افزایش ریسک و کاهش حاشیه سود شرکت‌ها تمام شده است. وابستگی شدید بازار به رشته درمان، هم به عنوان موتور رشد و هم به عنوان منشأ اصلی فشار مالی، یک ریسک سیستماتیک برای کل صنعت ایجاد کرده است. تداوم این روند می‌تواند پایداری مالی شرکت‌ها را در میان‌مدت به خطر اندازد و بازنگری فوری در استراتژی‌های مدیریت ریسک و قیمت‌گذاری را ضروری می‌سازد.
