معاون وزیر نفت از پذیرش و عرضه «اوراق صرفه‌جویی نفت گاز» در بورس انرژی خبر داد. این اوراق با هدف تأمین مالی طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل فرسوده کشور منتشر می‌شود. این راهکار جدید برای رفع موانع قبلی، به ویژه چالش‌های تامین مالی و سلب اعتماد سرمایه‌گذاران، طراحی شده است. سرمایه‌گذاران در ازای مشارکت در طرح‌های نوسازی، این اوراق قابل معامله را دریافت خواهند کرد.
*آغاز عرضه اوراق صرفه‌جویی نفت گاز در بورس انرژی
محمد صادق عظیمی فر، معاون وزیر نفت، از یک اقدام راهبردی جدید در حوزه مدیریت مصرف سوخت خبر داد. طبق اعلام وی، اوراق صرفه‌جویی مبتنی بر نفت گاز پس از پذیرش رسمی، در بورس انرژی عرضه خواهد شد. این اقدام نشان‌دهنده تغییر رویکرد شرکت ملی پالایش و پخش از یک نهاد عرضه‌کننده سوخت به یک مدیر فعال در حوزه بهینه‌سازی مصرف است. هدف اصلی این طرح، تامین منابع مالی لازم برای اجرای طرح ملی نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل کشور است.
*آسیب‌شناسی موانع نوسازی در سال‌های گذشته
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به دلایل عدم موفقیت طرح‌های نوسازی ناوگان در گذشته اشاره کرد. وی موانع اصلی را در دو دسته طبقه‌بندی نمود. دسته اول، مشکلات مربوط به تامین مالی طرح‌ها و عدم تادیه به موقع دیون سرمایه‌گذاران بود که منجر به سلب اعتماد نهادهای مالی شده بود. دسته دوم، پیچیدگی‌های اجرایی فرآیند نوسازی به دلیل حضور ذی‌نفعان متعدد بود که نیازمند تسهیلگری جدی است.
*گواهی صرفه‌جویی؛ ابزار جدید برای جذب سرمایه‌گذار
برای عبور از موانع گذشته، از ظرفیت قانونی ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم پیشرفت استفاده شده است. بر این اساس، سرمایه‌گذارانی که در طرح‌های نوسازی ناوگان مشارکت می‌کنند، «اوراق صرفه‌جویی نفت گاز» دریافت خواهند کرد. این اوراق به عنوان یک ابزار مالی جدید، در بورس انرژی قابل فروش و انتقال به غیر است. این سازوکار شفاف بازاری، اطمینان خاطر لازم را برای ورود مجدد سرمایه‌گذاران به این حوزه فراهم می‌کند.
*تضمین پرداخت و بازارسازی برای اوراق جدید
وزارت نفت برای تضمین موفقیت این طرح، اقدامات تکمیلی را نیز در دستور کار قرار داده است. انعقاد قرارداد با یک بانک عامل برای حساب بهینه‌سازی، با هدف تضمین تسویه گواهی‌ها و کاهش ریسک نکول در حال پیگیری است. همزمان، شرکت ملی پالایش و پخش برای ایجاد تقاضا در بازار، عرضه فیزیکی نفت گاز را برای تامین نیاز مازاد صنایع و معادن آغاز کرده است. این اقدام به شکل‌گیری یک بازار فعال برای اوراق جدید کمک شایانی خواهد کرد.
***
عرضه اوراق صرفه‌جویی نفت گاز یک نوآوری مهم در تامین مالی پروژه‌های ملی زیرساختی محسوب می‌شود. این راهکار، معضل بزرگ نوسازی ناوگان فرسوده را از طریق یک ابزار مبتنی بر بازار حل می‌کند. با تبدیل سوخت صرفه‌جویی شده به یک دارایی قابل معامله، انگیزه اقتصادی قدرتمندی برای ورود بخش خصوصی ایجاد می‌شود. موفقیت این طرح می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر مصرف سوخت، بهبود کیفیت هوا و افزایش بهره‌وری در بخش حمل و نقل کشور گردد. این مدل با تضمین پرداخت از طریق ساختار بورس و بانک عامل، به دنبال بازسازی اعتماد از دست رفته سرمایه‌گذاران است که خود یک گام اساسی برای جذب سرمایه در آینده خواهد بود.
