دولت چهاردهم در راستای برنامه هفتم پیشرفت، راهبری اقتصاد دریا محور را به بخش خصوصی واگذار می‌کند. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی بیش از 5800 کیلومتر نوار ساحلی، زیرساخت داده‌ای این تحول را فراهم می‌سازد. در این رویکرد جدید، بیش از 80 درصد پروژه‌ها به دانشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی واگذار شده و فناوری هوش مصنوعی نیز فرآیند اکتشاف و نقشه‌برداری را متحول کرده است.
تغییر راهبرد: واگذاری راهبری به بخش خصوصی
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور اعلام کرد که نگاه دولت چهاردهم بر میدان دادن به بخش خصوصی متمرکز شده است. این سیاست با هدف جبران تأخیر در توسعه اقتصاد دریا محور و در راستای برنامه هفتم پیشرفت کشور اتخاذ شده است. طبق این رویکرد، دولت وظیفه خود را فراهم‌سازی بسترها و زیرساخت‌های حمایتی برای حضور موثر سرمایه‌گذاران خصوصی می‌داند. این استراتژی که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز قرار دارد، اکنون با هماهنگی کامل مجلس و قوه مجریه دنبال می‌شود.
تولید داده‌های پایه: نقشه راه توسعه سواحل
یکی از الزامات کلیدی برای توسعه پایدار، تولید داده‌های پایه زمین‌شناسی است. وزارت صمت و سازمان زمین‌شناسی تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی سواحل ایران را با مقیاس 1:50,000 در دستور کار قرار داده‌اند. ایران با داشتن بیش از 5800 کیلومتر نوار ساحلی و 7 استان ساحلی، ظرفیت عظیمی برای پیشرفت در این حوزه دارد. هدف‌گذاری مشخص این است که تا پایان برنامه هفتم، تمامی نقشه‌های زمین‌شناسی مناطق ساحلی به طور کامل تهیه و تکمیل شوند.
شناسایی ظرفیت‌ها و ریسک‌ها در بستر دریا
مطالعات تخصصی بر روی گسل‌های دریایی، رسوبات بستر دریا و ساختارهای زمین‌شناسی به طور جدی در حال انجام است. این تحقیقات علمی، مبنای اصلی برنامه‌ریزی برای شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی و همچنین مدیریت ریسک‌های توسعه در مناطق ساحلی محسوب می‌شود. نتایج این مطالعات به بخش خصوصی کمک می‌کند تا زیرساخت‌های پایدار و ایمن را در اقتصاد دریا محور ایجاد و توسعه دهد.
مشارکت 80 درصدی دانشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان
یک دستاورد مهم دولت چهاردهم، واگذاری بیش از 80 درصد از فعالیت‌ها و پروژه‌های سازمان زمین‌شناسی به دانشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی است. این رویکرد تحولی، نه تنها کیفیت داده‌های تولیدی را ارتقا داده، بلکه به اشتغال‌زایی و تقویت ظرفیت علمی در کشور منجر شده است. این مشارکت گسترده، نشان‌دهنده اعتماد دولت به توانمندی‌های بخش خصوصی و نهادهای علمی برای پیشبرد اهداف ملی است.
ورود هوش مصنوعی به حوزه زمین‌شناسی
فناوری‌های نوین نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد اهداف اقتصاد دریا محور ایفا می‌کنند. امروزه هوش مصنوعی به صورت عملیاتی وارد فرآیندهای اکتشاف و تهیه نقشه در حوزه زمین‌شناسی شده است. این تحول فناورانه، سرعت و دقت اقدامات را به شکل چشمگیری افزایش داده است. بهره‌گیری از هوش مصنوعی، مسیر توسعه اقتصاد دریا را به سوی هوشمندی و پایداری بیشتر هدایت می‌کند.
***
دولت چهاردهم با اتخاذ یک استراتژی دوگانه، مسیر توسعه اقتصاد دریا محور را هموار می‌سازد. از یک سو، با سرمایه‌گذاری بر تولید داده‌های پایه و نقشه‌های زمین‌شناسی دقیق، زیرساخت اطلاعاتی لازم برای سرمایه‌گذاری ایمن را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، با واگذاری بیش از 80 درصدی پروژه‌ها، راهبری این حوزه را به بازیگر اصلی یعنی بخش خصوصی می‌سپارد. این رویکرد، ضمن کاهش تصدی‌گری دولت، به افزایش بهره‌وری، اشتغال‌زایی و نوآوری از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و هوش مصنوعی منجر می‌شود. این سیاست نشان می‌دهد که توسعه اقتصادی پایدار، حاصل همکاری هوشمندانه دولت به عنوان تسهیل‌گر و بخش خصوصی به عنوان مجری است.
