بورس کالای ایران در هفته گذشته با عملیاتیکردن پروژه «دفتر دارایی یکپارچه» و حذف حسابهای در اختیار بورس، بزرگترین تحول زیرساختی تاریخ خود را برای تسهیل معاملات رقم زد. همزمان با این مدرنسازی، حجم معاملات گواهی سپرده مس کاتد از مرز 1000 تن گذشت و ارزش صادرات سیمان و کلینکر از مسیر رینگ صادراتی به رقم 97 میلیون دلار رسید. علاوه بر معامله 50 دستگاه کامیون کشنده، طرح نوین «گواهی سپرده بیتکوین» نیز بهعنوان ابزاری جدید برای جذب نقدینگی آماده اجرا شده است.
رونمایی از ابزار نوین تأمین مالی؛ اوراق سلف با تحویل گواهی
بورس کالای ایران با هدف تنوعبخشی به روشهای تأمین مالی تولید، از ابزار جدیدی تحت عنوان «اوراق سلف با تحویل گواهی سپرده» رونمایی کرد. این ابزار مالی دوکارکرده، ضمن پوشش نیازهای نقدینگی تولیدکنندگان از طریق پیشفروش محصولات، فرصتی کمریسک را برای سرمایهگذاران خرد و نهادی فراهم میآورد. جواد فلاح، مدیر خزانهداری بورس کالا، اعلام کرد که تولیدکنندگان دارای توانایی تحویل کالا در انبارهای استاندارد، میتوانند با تودیع تضامین لازم، اوراق سلف منتشر کنند. این سازوکار به تولیدکننده اجازه میدهد وجوه حاصل از فروش محصول آتی را هماکنون بهعنوان سرمایه در گردش در چرخه تولید به کار گیرد. هدف نهایی، تجهیز بازار کالایی کشور به امکاناتی نظیر توثیق داراییها و ایجاد بازارهای ثانویه قدرتمند است.
خداحافظی با حسابهای سنتی؛ راهاندازی دفتر دارایی یکپارچه
تالار نقرهای یکی از پیچیدهترین موانع معاملاتی را با جایگزینی «دفتر دارایی مشتریان» به جای حسابهای متعدد در اختیار بورس، از میان برداشت. آناهیتا فولادیفر، رئیس اداره بازار مشتقه، این پروژه را گامی بزرگ در جهت هوشمندسازی و کارآمدی بازار دانست. بر اساس زیرساخت جدید که از روز شنبه 29 آذرماه در بازارهای گواهی سپرده، آتی و اختیار معامله اجرایی میشود، فعالان بازار دیگر نیازی به افتتاح حسابهای جداگانه ندارند. مشتریان تنها با واریز وجه به حساب کارگزار، شاهد شارژ آنی دفتر دارایی خود خواهند بود. این تغییر ساختاری، فرآیند نقلوانتقال وجوه را به چند کلیک ساده کاهش میدهد و تجربه کاربری در بازار سرمایه را بهطور چشمگیری ارتقا میبخشد.
معماری نوین سامانهها و یکپارچهسازی جریان نقدینگی
مهشید کرد، رئیس اداره توسعه سامانههای ابزارهای نوین، از تحول بنیادین در معماری فنی سامانههای معاملاتی خبر داد. در مدل قدیمی، وابستگی به شبکه بانکی و حسابهای واسط باعث پیچیدگی فنی و تأخیر در بهروزرسانی اطلاعات میشد. اکنون با یکپارچهسازی زیرساخت معاملات مشتقه و گواهی سپرده، مدیریت وجوه بهطور کامل به حسابهای کارگزاری منتقل شده است. این بازطراحی نرمافزاری که با همکاری شرکتهای فناوری انجام شده، امکان کنترل دقیق جریان نقدینگی و پردازش لحظهای تراکنشها را فراهم میکند. مشتریان ازاینپس با یک کد معاملاتی واحد متصل به دفاتر دارایی، تمامی عملیات واریز و برداشت خود را مدیریت خواهند کرد.
رکوردشکنی تاریخی در بازار مس؛ عبور از مرز 1000 تن
با وجود جذابیتهای سنتی بازار طلا، گواهی سپرده مس کاتد توانست توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کند و رکوردی بیسابقه را ثبت نماید. حجم معاملات این فلز سرخ با بازارگردانی تأمین سرمایه کیمیا برای نخستین بار از ابتدای راهاندازی، از مرز 1000 تن عبور کرد. ارزش کل این دادوستدها رقمی فراتر از 1087 میلیارد تومان را نشان میدهد. این ابزار که از 28 مهرماه سال جاری فعال شده، به عموم مردم اجازه میدهد تا با سرمایههای خرد و بدون نیاز به نگهداری فیزیکی، از روند صعودی قیمت جهانی مس منتفع شوند. استقبال بازار نشاندهنده موفقیت بورس کالا در ایجاد جایگزینهای جذاب سرمایهگذاری است.
شفافیت در تجارت خارجی؛ صادرات 97 میلیون دلاری سیمان
اجرای الزام ارائه گواهی خرید از رینگ صادراتی بورس کالا، بساط صادرات غیررسمی سیمان و کلینکر را برچید. داود آذرشب، رئیس اداره تحلیل بازار، اعلام کرد که از شهریورماه تا هفته منتهی به 14 آذر 1404 مجموع معاملات صادراتی این دو محصول از رقم 2 میلیون و 700 هزار تن فراتر رفته است. در این بازه زمانی، بازرگانان بیش از 1 میلیون و 531 هزار تن سیمان و حدود 1 میلیون و 200 هزار تن کلینکر را از طریق بستر شفاف بورس معامله کردهاند. ارزش 97 میلیون دلاری این معاملات، نقش حیاتی بورس کالا را در انتظامبخشی به صادرات و رصد دقیق ارزآوری صنایع سیمانی کشور اثبات میکند.
خیز بورس کالا برای ورود به دنیای رمزارزها
رحمان آراسته، مدیر بازارهای مشتقه، در خبری غافلگیرکننده از آمادگی طرح «گواهی سپرده بیتکوین» خبر داد. این ابزار مالی بومیسازیشده که با الهام از مدلهای جهانی و رعایت ملاحظات فقهی طراحی شده، پلی میان بازار سرمایه سنتی و دنیای داراییهای دیجیتال خواهد بود. هدف اصلی، جذب سرمایههای سرگردان و هدایت آنها به بستری شفاف و قانونی است. همکاری با پلتفرمها و صرافیهای رمزارزی مجاز در دستور کار قرار دارد تا معاملات این گواهی جدید، ارتباطی ساختارمند بین فعالان حوزه کریپتو و بازار سرمایه ایجاد کند.
رونق معاملات خودروهای سنگین؛ فروش کامیونهای امپاور و فوتون
تالار خودرو در هفته گذشته میزبان معاملات موفق خودروهای تجاری بود. در روز سهشنبه 18 آذر، تعداد 30 دستگاه کامیون کشنده امپاور با قیمت پایه 8 میلیارد و 272 میلیون تومان معامله شد که تاریخ تحویل آنها 25 دی 1404 تعیین شده است. قیمت نهایی برای خریداران با احتساب مالیات و هزینههای جانبی حدود 52 میلیون تومان بیشتر خواهد بود. همچنین در روز چهارشنبه 19 آذر، تعداد 20 دستگاه کشنده فوتون H5 متعلق به ایرانخودرو دیزل با قیمت 7 میلیارد و 945 میلیون تومان به فروش رسید. خریداران این خودروها را در تاریخ 19 اسفند 1404 تحویل خواهند گرفت.
تقدیر نهاد ناظر از عملکرد بخش مبارزه با پولشویی
سازمان بورس و اوراق بهادار در ارزیابیهای سال 1403 خود، عملکرد علی زندیه، مدیر مبارزه با پولشویی بورس کالای ایران را شایسته تقدیر دانست. این قدردانی به دلیل اجرای دقیق الزامات قانونی، ارتقای کیفیت گزارشگری معاملات و شناسایی هوشمندانه مصادیق مشکوک صورت گرفت. لوح تقدیر در مراسمی با حضور حجتاله صیدی، رئیس سازمان بورس، به وی اعطا شد که نشاندهنده اهمیت بالای نظارت و شفافیت مالی در تالار نقرهای است.
***
رویدادهای اخیر بورس کالای ایران نشاندهنده گذر از مرحله «معاملات سنتی» به دوران «بازار مالی هوشمند» است. ادغام حسابهای معاملاتی در قالب دفتر دارایی یکپارچه و حذف بروکراسیهای بانکی، سرعت گردش پول را در این بازار بهشدت افزایش میدهد. از سوی دیگر، ثبت ارزش صادراتی 97 میلیون دلاری برای سیمان و عبور معاملات مس از مرز 1000 میلیارد تومان، اثبات میکند که ابزارهای کالایی پتانسیل بالایی برای جذب نقدینگی و شفافسازی اقتصاد دارند. همچنین، حرکت به سمت ابزارهای پیشرو مانند گواهی بیتکوین، سیگنال روشنی از آمادگی این نهاد برای همگامی با تحولات اقتصاد دیجیتال جهانی است.
