نقش پایگاه جامع داده‌های علوم زمین در جذب سرمایه و توسعه بخش معدن

*اقدامات و اهداف سازمان زمین‌شناسی

رئیس سازمان زمین‌شناسی تاکید کرد که وظیفه اصلی این سازمان، تولید داده‌های پایه زمین‌شناسی است. چنین داده‌هایی زمانی موثر خواهند بود که به صورت شفاف و آسان در اختیار عموم، به ویژه بخش خصوصی، قرار گیرند. وی شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات پایه را کلید توسعه بخش معدن دانسته و افزود:

«سازمان زمین‌شناسی با راه‌اندازی پایگاه داده‌های علوم زمین در تلاش است تا اطلاعات اکتشافی مرتبط با معادن کشور را به سرمایه‌گذاران ارائه کند.»

*ساختار پایگاه جامع داده‌های علوم زمین

این پایگاه شامل سه سامانه اصلی است:

1. سامانه داده‌های مکانی: امکان جست‌وجوی اطلاعات زمین‌شناسی مکانی با کلیک بر نقاط مختلف نقشه.
2. سامانه توصیفی یا کتابخانه‌ای: حاوی گزارش‌ها، مقالات و مستندات علمی مرتبط با زمین‌شناسی.
3. سامانه سرویس کاتالوگ: ارائه داده‌ها از سازمان‌های دیگر مانند ایمیدرو، سازمان انرژی اتمی و وزارت نفت.

طبق اعلام دکتر اسماعیلی:

• اتصال به داده‌های سازمان ایمیدرو فراهم شده است.
• دسترسی به داده‌های سازمان انرژی اتمی تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده است.
• وزارت نفت همچنان در ارائه داده‌ها با کندی عمل می‌کند.

*تعهدات قانونی در قانون برنامه هفتم توسعه

مطابق جزء ۲ بند ب ماده ۴۸ قانون برنامه هفتم توسعه، سازمان زمین‌شناسی موظف است تا پایان سال اول این برنامه (اردیبهشت ۱۴۰۴)، داده‌های پایه زمین‌شناسی نظیر نقشه‌ها، گزارش‌های اکتشافی و سایر اطلاعات مرتبط را به صورت برخط منتشر کند. همچنین، سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها موظفند اطلاعات زمین‌شناسی خود را هماهنگ با استانداردهای این سازمان ارائه دهند.

وزارت صمت وظیفه نظارت بر روند اجرای این قانون را برعهده داشته و باید هر دو ماه، گزارشی از همکاری دستگاه‌های مختلف به کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی ارائه دهد.

*دستاوردها و پیشرفت‌های پایگاه

تا سال گذشته، ۲۱ هزار و ۴۰۰ رکورد گزارش زمین‌شناسی در این پایگاه ثبت شده است. همچنین، دو سامانه جدید به پایگاه اضافه شده‌اند:

1. مدیریت زمین‌شناسی دریایی: شامل اطلاعات دقیق از دریای خلیج‌فارس.
2. سامانه فراسرزمینی: حاوی مطالعات زمین‌شناسی کشورهای مختلف مانند آفریقا و اعضای اکو.

*چالش‌های اجرایی پایگاه داده‌ها

معاون وزیر صمت به موانع اجرایی اشاره کرد:

• عدم همکاری نهادها: وزارت نفت، سازمان انرژی اتمی و برخی شرکت‌های معدنی مانند صنایع مس در ارائه داده‌ها هنوز همکاری کاملی ندارند.
• ضعف زیرساخت‌ها: کمبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و امنیتی برای انتشار عمومی داده‌ها.
• حفاظت قانونی: محدودیت در انتشار داده‌های حساس چون اطلاعات مربوط به عناصر راهبردی یا مناطق مرزی.

*برنامه زمانی و اهمیت پایگاه داده‌ها

دکتر اسماعیلی اعلام کرد:

• سازمان زمین‌شناسی مطابق قانون، تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۴ اطلاعات خود و داده‌های وزارت صمت را منتشر خواهد کرد.
• دیگر وزارتخانه‌ها تا پایان سال دوم برنامه، موظف به بارگذاری داده‌های زمین‌شناسی خود هستند.

این پایگاه، ضمن تجمیع داده‌های اکتشافی از سازمان‌های مختلف، امکان بهره‌برداری دقیق‌تر از منابع، کاهش هزینه پروژه‌های تکراری و افزایش شفافیت و اعتماد عمومی را فراهم می‌کند و به عنوان ابزاری موثر در جذب سرمایه‌گذاری و تسهیل نوآوری شناخته می‌شود.