*توقف صدور مجوزهای کاغذی با پشتوانه قانونی
بانک مرکزی با استناد به قوانین تسهیل صدور مجوزها و بهبود محیط کسب‌وکار، صدور هرگونه مجوز کاغذی را متوقف کرد. این اقدام در راستای اجرای تکالیف قانونی مندرج در اصلاحیه مواد 1 و 7 قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی انجام می‌شود. بر این اساس، تمام فرایندهای مربوط به درخواست و صدور مجوزها به صورت کاملاً الکترونیکی و غیرکاغذی صورت می‌پذیرد. این بانک با تهیه و تصویب شناسنامه‌های مربوط به مجوزها در هیئت مقررات‌زدایی، زیرساخت لازم برای این تحول دیجیتال را فراهم کرده است.
*درگاه ملی مجوزها؛ تنها مرجع ثبت درخواست
متقاضیان دریافت مجوز برای تاسیس و فعالیت اشخاص تحت نظارت، دیگر نیازی به مراجعه حضوری یا ارائه مدارک فیزیکی ندارند. تمام کاربرگ‌های مرتبط با مجوزهای بانک مرکزی اکنون در درگاه ملی مجوزهای کشور بارگذاری شده است. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به این درگاه، از تمام مدارک و شرایط لازم مطلع شوند. آنها همچنین می‌توانند تقاضای خود را به صورت آنلاین ثبت کرده تا برای بانک مرکزی ارسال گردد.
*شناسه یکتا؛ کلید استعلام و اعتبار قانونی مجوزها
یکی از دستاوردهای کلیدی این طرح، اختصاص شناسه یکتای الکترونیکی به تمام مجوزهای جدید و قدیمی است. این شناسه منحصر به فرد، حاوی اطلاعاتی مانند نام دارنده مجوز، نوع فعالیت و تاریخ اعتبار است. بر اساس قانون، هرگونه استعلام، تمدید یا ابطال مجوز فقط از طریق این شناسه یکتا امکان‌پذیر خواهد بود. ارائه همین شناسه به ماموران دولتی و ضابطان قضایی کفایت می‌کند و درخواست مدارک اضافی جرم‌انگاری شده است. کسب‌وکارهایی که فاقد این شناسه باشند، از نظر قانونی بدون مجوز تلقی می‌شوند.
*تعیین تکلیف مجوزهای قدیمی و فرایند دیجیتالی شدن
بانک مرکزی برای تسهیل فرایند و جلوگیری از سردرگمی دارندگان مجوزهای قدیمی، اقدامی پیش‌دستانه انجام داد. این بانک اطلاعات مدون مجوزهای صادره قدیمی را به صورت متمرکز برای وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال کرد. این اقدام منجر به صدور شناسه یکتا برای بخش بزرگی از مجوزهای قدیمی بدون نیاز به خوداظهاری اشخاص شد. افرادی که هنوز شناسه یکتا دریافت نکرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به درگاه ملی مجوزها درخواست خود را ثبت کنند.
*جمع‌آوری مجوزهای کاغذی منقضی‌شده هنگام تمدید
با الکترونیکی شدن کامل فرایند، دیگر هیچ مجوزی به صورت فیزیکی برای اشخاص تحت نظارت صادر نمی‌شود. بانک مرکزی برای جلوگیری از هرگونه تداخل در عملیات این اشخاص، یک راهکار مشخص تعریف کرده است. مجوزهای کاغذی قدیمی که اعتبار آنها به پایان رسیده است، در زمان مراجعه برای تمدید مجوز، از دارنده آن دریافت و جمع‌آوری می‌شود. این بانک همچنین اطلاع‌رسانی‌های لازم را به نهادهای قانونی ذی‌ربط جهت آگاهی از حذف مجوزهای کاغذی انجام داده است.
***
اقدام بانک مرکزی در الکترونیکی کردن کامل صدور مجوزها، یک گام استراتژیک در جهت مدرن‌سازی نظارت مالی و تحقق دولت الکترونیک است. این تحول با حذف کامل فرایندهای کاغذی، به طور مستقیم به کاهش دیوان‌سالاری و تسریع در چرخه فعالیت‌های اقتصادی کمک شایانی می‌کند. ایجاد شفافیت حداکثری از طریق شناسه یکتای قابل استعلام، ریسک فعالیت‌های غیررسمی و بدون مجوز را به شدت کاهش می‌دهد و محیط کسب‌وکار را برای فعالان شفاف‌تر می‌سازد. در نهایت، این فرایند ضمن افزایش کارایی بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر، زیرساختی حیاتی برای ارائه خدمات مالی کارآمدتر به جامعه و افزایش رفاه عمومی فراهم می‌آورد. این اقدام می‌تواند الگویی برای سایر نهادها در جهت بهبود خدمات و کاهش بروکراسی باشد.
