تأکید بر همگرایی منطقه‌ای در برابر تحولات جهانی
محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران، در نشست وزیران امور اقتصادی و تجاری کشورهای عضو پیمان شانگهای، ضرورت همگرایی منطقه‌ای را برجسته ساخت. این نشست که در ولادی وستک روسیه برگزار شد، با پیام تصویری معاون وزیر صمت ایران همراه بود. او با اشاره به پیچیدگی‌های نظام اقتصادی جهانی، سازمان همکاری شانگهای را نهادی مؤثر با ظرفیت بی‌بدیل برای هماهنگی سیاست‌های اقتصادی، صنعتی و تجاری اعضا توصیف کرد. دهقان دهنوی پیش‌نویس بیانیه وزرا را سندی جامع و راهبردی برای تحقق رشد پایدار اقتصادی در منطقه دانست.
تبدیل بیانیه به نقشه راه عملیاتی
رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران تأکید کرد که بیانیه پایانی این اجلاس نباید صرفاً یک سند باقی بماند، بلکه باید به یک نقشه راه برای اقدامات عملی و ملموس تبدیل شود. او اتخاذ رویکردی عملگرایانه و کاربردی‌تر از سوی سازمان را برای ایجاد منافع عینی برای تمام اعضا ضروری دانست. بر اساس این دیدگاه، تحقق این هدف بزرگ تنها با تسریع در فرآیندهای گمرکی، استانداردسازی رویه‌ها و بهبود زیرساخت‌های حیاتی حمل‌ونقل ممکن خواهد بود.
توسعه مسیرهای حمل‌ونقل؛ ستون فقرات تجارت منطقه‌ای
دهقان دهنوی به اهمیت بی‌بدیل پایداری زنجیره‌های تأمین و تولید اشاره و بر آن تأکید کرد. او اذعان صریح بیانیه به «توسعه مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی» را ستون فقرات تجارت درون‌منطقه‌ای و فرصتی بی‌نظیر برای ارتقای پیوستگی و تسهیل تجارت خواند. وی خاطرنشان کرد که موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز ایران به عنوان پل ارتباطی بین قاره‌ها، می‌تواند نقشی کلیدی و مؤثر در تحقق این اهداف ایفا نماید. ایران با سرمایه‌گذاری مشترک و همگرایی عملی، آمادگی دارد تا به نمونه‌ای برجسته از پیوستگی اقتصادی تبدیل شود.
پیشنهاد ایران برای مقابله با تحریم‌های یکجانبه
معاون وزیر صمت ایران، در راستای کاهش آثار مخرب تحریم‌ها بر تعاملات اقتصادی اعضا، یک ابتکار راهبردی را مطرح کرد. او با ارجاع به پیشنهاد رئیس‌جمهور ایران در اجلاس سران شانگهای، خواستار توسعه سازوکار «حساب‌ها و تسویه ویژه سازمان همکاری شانگهای» شد. این ابتکار بر 3 محور اصلی استوار است: گسترش تسویه با ارزهای ملی، ایجاد زیرساخت‌های دیجیتال مشترک برای پرداخت‌های امن و سریع با ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی، و تأسیس صندوق سوآپ ارزی چندجانبه برای حمایت از کشورهای تحت فشار.
اعلام آمادگی ایران برای همکاری‌های فناورانه
دهقان دهنوی با اشاره به نقش انکارناپذیر نوآوری در عصر دیجیتال، بر ظرفیت‌های گسترده ایران در صنایع دانش‌بنیان تأکید کرد. او آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای تقویت همکاری‌های عملی در حوزه‌های کلیدی مانند هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ و فناوری‌های بلاک‌چین اعلام نمود. این مقام مسئول معتقد است که توسعه اکوسیستم استارت‌آپی و ادغام راه‌حل‌های فناورانه در تجارت، بهینه‌سازی فرآیندها و ایجاد بستری نوین برای رشد مشترک را سرعت می‌بخشد.
حمایت از نظام تجاری چندجانبه و عادلانه
رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران به بخش دیگری از بیانیه اشاره کرد که بر لزوم تقویت یک سیستم تجاری چندجانبه «باز، شفاف، عادلانه، فراگیر و بدون تبعیض» تأکید دارد. وی بیان کرد که در شرایط فعلی که برخی بازیگران جهانی به اقدامات محدودکننده و یکجانبه روی آورده‌اند، موضع مشترک اعضای شانگهای، اراده جمعی آنها برای ایجاد یک نظام اقتصادی مبتنی بر عدالت و قوانین بین‌الملل را نشان می‌دهد.
***
پیام ایران در اجلاس وزیران شانگهای، نشان‌دهنده یک تغییر رویکرد راهبردی از تمرکز بر بیانیه‌های سیاسی به سمت ارائه راهکارهای عملیاتی و اقتصادی است. پیشنهاد ایجاد سازوکار تسویه مالی ویژه، با هدف دور زدن تحریم‌ها و کاهش وابستگی به دلار، هسته اصلی این رویکرد عملگرایانه را تشکیل می‌دهد. تأکید بر توسعه لجستیک و زیرساخت‌های حمل‌ونقل، جایگاه ژئواکونومیک ایران را به عنوان یک مزیت رقابتی کلیدی در همگرایی منطقه‌ای مطرح می‌کند. علاوه بر این، اعلام آمادگی برای همکاری در حوزه فناوری‌های پیشرفته، تلاشی هوشمندانه برای تعریف نقشی جدید و دانش‌بنیان برای ایران در معادلات اقتصادی آینده سازمان شانگهای است. این مواضع در مجموع، ایران را به عنوان یک شریک فعال و ارائه‌دهنده راه‌حل در جهت تحقق یک بلوک اقتصادی قدرتمند منطقه‌ای معرفی می‌کند.
