آغاز معاملات دو محصول جدید در بورس انرژی
بورس انرژی ایران در روز 15 شهریور ماه 1404، شاهد گشایش دو نماد جدید بود. نمادهای گواهی سپرده نفتا و برش سبک متعلق به شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم در این روز آغاز به کار کردند. این رویداد، اولین روز معاملاتی این دو محصول جدید در بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود. این گشایش، ابزارهای جدیدی را برای سرمایه‌گذاران بازار انرژی فراهم کرده است.
عملکرد روز نخست معاملات نفتا
در روز نخست، گواهی سپرده نفتا با نماد (نفتا0606پ1د) معاملات موفقی را ثبت کرد. حجم معاملات این محصول به میزان 75 هزار ورقه رسید که معادل 75 هزار کیلوگرم است. ارزش کل این معاملات به رقمی نزدیک به 25 میلیارد ریال بالغ شد. این استقبال نشان‌دهنده جذابیت ابزار جدید برای فعالان بازار است.
ثبت معاملات قابل توجه برای برش سبک (LHC)
همزمان، گواهی سپرده برش سبک (LHC) نیز عملکرد چشمگیری داشت. این محصول با نماد (برشس0606پ1د) حجم معامله‌ای معادل 210 هزار ورقه را تجربه کرد. این حجم معادل 210 هزار کیلوگرم از این محصول پتروشیمی است. ارزش کل معاملات این گواهی به بیش از 61 میلیارد و 71 میلیون ریال رسید.
جزئیات و سازوکار معاملات اوراق جدید
معاملات این گواهی‌های سپرده کالایی به صورت دلاری انجام شده و تسویه نهایی آنها به شکل ریالی است. حداقل حجم سفارش برای هر معامله معادل 1 کیلوگرم تعیین شده است. این معاملات به شیوه حراج پیوسته و بدون محدودیت نوسان قیمت صورت می‌پذیرد. همچنین سررسید این اوراق 2 سال پس از تاریخ آغاز معاملات تعیین شده و هزینه انبارداری برای آنها لحاظ نمی‌شود.
شرایط تحویل فیزیکی و تسویه معاملات
برای تحویل فیزیکی محصولات، حداقل میزان مشخصی تعیین گردیده است. این میزان برای محصول برش سبک (LHC) برابر با 42 میلیون کیلوگرم است. همچنین برای محصول نفتا، حداقل تحویل فیزیکی 15 میلیون کیلوگرم در نظر گرفته شده است. فرآیند تسویه معاملات نیز با سرعت بالایی انجام می‌شود و تنها 1 روز کاری پس از انجام معامله صورت می‌گیرد.
آشنایی با گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی یک ورقه بهادار است که مالکیت دارنده آن را بر مقدار مشخصی کالا تایید می‌کند. این کالا در انبارهای مورد تأیید بورس سپرده‌گذاری شده است. کالاهایی برای این نوع معاملات مناسب هستند که استانداردپذیر باشند و کیفیت آنها در طول زمان تغییر نکند. در این شیوه، به جای جابجایی خود کالا، سند مالکیت آن معامله می‌شود.
***
عرضه گواهی سپرده کالایی نفتا و برش سبک توسط پارس بهین پالایش نفت قشم، گامی مهم در جهت افزایش شفافیت و نقدشوندگی در بازار فرآورده‌های نفتی است. این اقدام با فراهم کردن امکان معاملات خرد (از 1 کیلوگرم)، دسترسی سرمایه‌گذاران بیشتری را به این بازار استراتژیک ممکن می‌سازد. انجام معاملات به صورت دلاری و تسویه ریالی، ریسک نوسانات ارزی را برای تولیدکننده پوشش می‌دهد. این ابزار مالی مدرن، به تعمیق بازار سرمایه و تأمین مالی کارآمدتر برای شرکت‌های پالایشی کمک شایانی می‌کند.
