در دومین نشست معاونتهای اقتصادی ادارات کل استانی وزارت اقتصاد، از “پایگاه واحد راهبری و پایش توسعه منطقهای” رونمایی شد. این سامانه با هدف کاهش طول عمر پروژههای عمرانی از 17 سال به ارقام پایینتر و تحقق توسعه متوازن منطقهای راهاندازی شده است. سید علی مدنیزاده در این مراسم بر نقش کلیدی این پایگاه در تبدیل اهداف کلان به پروژههای عملیاتی و زمانبندی شده تاکید کرد.
ابزار هوشمند برای رصد نبض پروژههای عمرانی
وزارت امور اقتصادی و دارایی با رونمایی از «پایگاه واحد راهبری و پایش توسعه منطقهای»، گام عملی مهمی برای چابکسازی نظام اجرایی کشور برداشت. این رونمایی در جریان دومین نشست تخصصی معاونتهای اقتصادی ادارات کل استانها انجام شد. فلسفه وجودی این سامانه، پاسخ به چالش فرسایشی شدن پروژههای عمرانی است؛ آمارهای رسمی نشان میدهد میانگین زمان تکمیل پروژهها از حدود 7 سال در سال 1394 به مرز نگرانکننده 17 سال در سال جاری رسیده است. تأکید دکتر سید علی مدنیزاده بر راهاندازی این پایگاه، با هدف معکوس کردن این روند و شتابدهی به توسعه متوازن در تمام نقاط کشور صورت گرفته است.
ترجمه سیاستهای کلان به اقدامات ملموس میدانی
مأموریت محوری این پایگاه، فراتر از یک سامانه نظارتی صرف است. وظیفه اصلی آن «ترجمه» اهداف و اولویتهای توسعهای هر منطقه به زبان اجرایی، یعنی تعریف پروژهها و بستههای اقدام مشخص است. این بستهها باید زمانبندی دقیق و قابلیت پایش لحظهای داشته باشند. تضمین پیشرفت مؤثر طرحها از طریق رصد مستمر، شناسایی و رفع گلوگاههای اجرایی، ایجاد هماهنگی بین دستگاههای مختلف و ارائه گزارشهای منظم به سطوح مدیریتی ملی و استانی، از دیگر کارکردهای حیاتی این واحد است.
ساختار چابک؛ پل ارتباطی میان ستاد و صف
واحد راهبری و پایش توسعه منطقهای با ساختاری هستهای، چابک و نتیجهمحور طراحی شده است. این واحد قرار نیست جایگزین ساختارهای اجرایی یا ستادی فعلی شود، بلکه نقش بازوی راهبری و پیگیری را ایفا میکند. این پایگاه به عنوان پل ارتباطی هوشمند میان لایه سیاستگذاری و لایه اجرای میدانی عمل خواهد کرد. تمرکز اصلی بر این است که اسناد بالادستی و برنامههای وزارتخانه در حد شعار باقی نمانند و به مجموعهای از اقدامات عملیاتی تبدیل شوند که از لحظه تصمیمگیری تا حصول نتیجه نهایی، به دقت رصد میشوند.
طیف گسترده وظایف؛ از تحلیل داده تا تسهیل سفرهای استانی
وظایف تعریف شده برای واحد راهبری توسعه منطقهای بسیار متنوع و جامع است. این وظایف شامل برنامهریزی دقیق و تبدیل اهداف به پروژه، پایش و گزارشدهی مستمر، حل مسائل بین دستگاهی، و مدیریت داده و تحلیل و یادگیری میشود. علاوه بر این، برقراری ارتباط مؤثر با ذینفعان و بخش خصوصی برای جلب مشارکت آنها و همچنین هماهنگی و برنامهریزی محتوایی برای سفرهای استانی وزیر امور اقتصادی و دارایی، در زمره مسئولیتهای این واحد قرار دارد. هدف نهایی، حصول اطمینان از تحقق بهموقع و باکیفیت نتایج برنامههای توسعهای در هر منطقه است.
***
راهاندازی پایگاه پایش توسعه منطقهای توسط وزارت اقتصاد، تلاشی استراتژیک برای مقابله با بیماری مزمن «طولانی شدن پروژههای عمرانی» در اقتصاد ایران است. افزایش میانگین زمان اتمام پروژهها به 17 سال، به معنای حبس سرمایههای ملی و کاهش شدید بهرهوری منابع بودجهای است. اگر این پایگاه بتواند با ایجاد شفافیت و پیگیری سیستماتیک، گلوگاههای اجرایی را باز کند و زمانبندیها را واقعی سازد، میتواند نرخ بازگشت سرمایه در طرحهای عمرانی را به طرز چشمگیری بهبود بخشد و به تعادلبخشی در توسعه اقتصادی استانها کمک شایانی کند.
