محور ریلی استراتژیک خاش به ایرانشهر تا پایان آذرماه سال جاری با استفاده از تولیدات ذوب آهن اصفهان به شبکه سراسری راهآهن کشور متصل میشود. شرکت ذوب آهن اصفهان در راستای اجرای تفاهمنامه ۹۰ هزار تنی با قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء، تاکنون بالغ بر ۶۵ هزار و ۲۰۰ تن ریل با گرید R260 را تحویل داده است. تکمیل این قطعه، ظرفیت جابهجایی ۷.۵ میلیون تن بار و ۱۰۰ هزار مسافر را در کریدور شرق کشور فعال میکند.
تحقق وعده اتصال ریلی خاش به ایرانشهر تا پایان پاییز
عملیات اجرایی و ریلگذاری محور خاش به ایرانشهر به مراحل پایانی خود نزدیک شده است و طبق برنامهریزیهای انجام شده، این قطعه حیاتی تا انتهای آذرماه امسال زیر بار ترافیک ریلی میرود. تکمیل این بخش، یکی از حلقههای مفقوده در پازل بزرگ راهآهن چابهار به زاهدان را تکمیل میکند. بهرهبرداری از این مسیر، گامی بلند و عملیاتی در راستای فعالسازی کریدور ترانزیتی شرق کشور محسوب میشود و بندر اقیانوسی چابهار را یک گام دیگر به اتصال کامل به شبکه ریلی سراسری و بازارهای بینالمللی نزدیکتر میسازد. استفاده از توان داخلی در این پروژه، سرعت پیشرفت فیزیکی را به طرز چشمگیری تضمین کرده است.
نقش کلیدی ذوب آهن اصفهان در تامین زیرساخت ریلی
قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء، کارفرمای اصلی پروژه عظیم راهآهن چابهار به زاهدان، برای تامین نیازهای فنی این خط آهن ۷۰۰ کیلومتری، بر توان تولید داخل تکیه کرده است. این نهاد در سال ۱۳۹۸ تفاهمنامهای راهبردی را با شرکت ذوب آهن اصفهان منعقد کرد. ذوب آهن اصفهان به عنوان تنها تولیدکننده ریل استاندارد در منطقه غرب آسیا، متعهد شد تا نیاز پروژه را با تولید ریل ۶۰E1 و گرید پیشرفته R260 تامین نماید. این اقدام، وابستگی پروژههای زیرساختی کشور به واردات ریل را قطع کرد و امنیت تامین تجهیزات را برای پیمانکاران داخلی به ارمغان آورد.
کارنامه تحویل ریل ملی؛ از سال ۹۹ تا امروز
فرآیند تحویل محمولههای ریلی با نظم و مطابق با پیشرفت فیزیکی پروژه انجام شده است. شرکت ذوب آهن اصفهان نخستین محموله (پارت) ریلی را در سال ۱۳۹۹ به کارگاه ارسال کرد. روند ارسال تجهیزات در سالهای بعد نیز ادامه یافت؛ به طوری که بر اساس اعلام نیاز کارفرما، سه محموله دیگر تا پایان سال ۱۴۰۰ تحویل قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء شد. نتیجه این همکاری مستمر، بهرهبرداری موفقیتآمیز از حدفاصل زاهدان به خاش در سال ۱۴۰۱ با استفاده از ریل ملی بود که کیفیت و استاندارد بالای تولیدات داخلی را در عمل به اثبات رساند.
آمار دقیق تحویل محمولهها و تعهدات باقیمانده
بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد که از مجموع ۹۰ هزار تن ریل تعهد شده در تفاهمنامه اولیه، شرکت ذوب آهن اصفهان تاکنون موفق به تولید و تحویل ۶۵ هزار و ۲۰۰ تن ریل به پروژه شده است. این حجم از تحویل، نشاندهنده عزم جدی صنعت فولاد کشور برای پشتیبانی از پروژههای عمرانی است. طبق توافقات صورت گرفته، مابقی تعهدات ریلی نیز متناسب با پیشرفت پروژه و اعلام نیاز از سوی کارفرما، تولید و در اختیار تیمهای اجرایی قرار خواهد گرفت تا عملیات ریلگذاری در سایر قطعات بدون وقفه ادامه یابد.
ظرفیتسازی عظیم برای حمل بار و مسافر
بهرهبرداری کامل از راهآهن چابهار به زاهدان، تحولی بنیادین در نظام حملونقل جنوب شرق کشور ایجاد میکند. برآوردها نشان میدهد که با تکمیل نهایی این پروژه ریلی، ظرفیت جابهجایی بار در این محور به رقم قابل توجه ۷.۵ میلیون تن در سال خواهد رسید. علاوه بر بخش باری، این خط آهن توانایی جابهجایی سالانه ۱۰۰ هزار مسافر را نیز دارا خواهد بود. این زیرساخت حیاتی، شریان اصلی برای انتقال بارهای حجیم ورودی از بنادر به مقاصد داخلی است و همچنین مسیر ترانزیت کالا به کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS) و اروپا را هموار میسازد.
اهمیت راهبردی در توسعه سواحل مکران و اقتصاد منطقه
پروژه راهآهن چابهار به زاهدان فراتر از یک طرح حملونقلی ساده است و به عنوان یک موتور محرک برای توسعه منطقهای عمل میکند. مسیر این خط ریلی از دروازه شرقی اسکله شهید بهشتی چابهار آغاز میشود و با عبور از شهرهای مهمی همچون کنارک، نیکشهر، ایرانشهر و خاش، نهایتاً به زاهدان میرسد. این مسیریابی هوشمندانه، علاوه بر اتصال تنها بندر اقیانوسی ایران به شبکه ریلی، بستر لازم برای رشد اقتصادی استان سیستان و بلوچستان، توسعه سواحل مکران و رونق تجارت محلی را فراهم میآورد. دسترسی کشورهای محصور در خشکی مانند افغانستان و کشورهای آسیای میانه به آبهای آزاد از طریق این خط آهن، جایگاه ژئوپلیتیک ایران را تثبیت میکند.
دسترسی به ۲۰ درصد از بازارهای جهانی
اتمام این پروژه کلان ملی، چابهار را به یکی از مراکز ثقل ترانزیت در منطقه و جهان تبدیل خواهد کرد. کارشناسان پیشبینی میکنند که با فعال شدن کامل این کریدور، دسترسی تجار و بازرگانان ایرانی به حدود ۲۰ درصد از بازارهای جهانی تسهیل خواهد شد. اتصال ریلی، امکان جابهجایی سریعتر و مقرونبهصرفهتر کالاها را فراهم میکند و هزینههای لجستیک و حملونقل را به شکل محسوسی کاهش میدهد. این مزیت رقابتی، مسیر را برای افزایش حجم صادرات و واردات، به ویژه در تعامل با اقتصادهای نوظهوری مانند هند و پاکستان، هموار خواهد ساخت.
***
اتصال قریبالوقوع خاش به ایرانشهر با اتکا به ریل ملی ذوب آهن اصفهان، نمادی از همافزایی موفق میان “صنعت فولاد” و “توسعه زیرساخت” در اقتصاد ایران است. تامین بیش از ۷۰ درصد از نیاز ریلی این پروژه عظیم توسط تولیدکننده داخلی، ضمن جلوگیری از خروج ارز، ریسکهای ناشی از تحریم در زنجیره تامین پروژههای عمرانی را خنثی کرده است. تکمیل زنجیره ریلی در محور شرق، عملاً بندر چابهار را از یک بندر در حاشیه، به یک هاب لجستیکی واقعی تبدیل میکند که ارزش افزوده آن در درآمدهای ترانزیتی و توسعه پایدار استان سیستان و بلوچستان نمود خواهد یافت.
