حجتاله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از بازگشت تدریجی اعتماد به بازار سرمایه و تثبیت تعادل پس از نوسانات اخیر خبر داد. وی با انتقاد از فشار قیمتگذاری دستوری بر بنگاهها، از حذف حجم مبنا در بورس و فرابورس از روز دوشنبه و برنامهریزی برای عرضه اولیه ۱۵ تا ۲۰ شرکت جدید تا پایان سال جاری خبر داد. تمرکز بر توسعه عمودی و افقی بازار و معرفی ابزارهای نوین مالی، محورهای اصلی استراتژی سازمان بورس برای فصل زمستان اعلام شد.
عبور موفق بورس از بحران و تثبیت تعادل بازار
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در تحلیلی جامع از وضعیت بازار، اعلام کرد که بازار سرمایه توانسته است مراحل بحرانی ناشی از تنشهای منطقهای اخیر را با موفقیت پشت سر بگذارد. حجتاله صیدی با اشاره به «جنگ ۱۲ روزه» و نگرانیهای ناشی از آن، تأکید کرد که برخلاف تجربههای جهانی نظیر بورس مسکو، بازار سرمایه ایران دچار افت شدید و پایدار نشد. به گفته وی، با مدیریت صحیح سازمان بورس، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، بازار پس از یک افت طبیعی کوتاهمدت، مراحل حفاظت از دارایی، نقدشوندگی و رسیدن به تعادل را طی کرد و اکنون در مرحله «تثبیت تعادل» قرار دارد. حضور مقامات عالیرتبه دولتی نیز به تقویت امید و اعتماد سرمایهگذاران کمک شایانی کرده است.
قیمتگذاری دستوری؛ مانع اصلی سودآوری بنگاهها
صیدی در بخش مهمی از سخنان خود، قیمتگذاری دستوری را یکی از چالشهای بنیادین و دغدغههای اصلی شرکتهای بورسی دانست. وی تصریح کرد که این سیاست فشار مضاعفی بر بنگاههای اقتصادی وارد کرده و حاشیه سود آنها را تهدید میکند. رئیس سازمان بورس ابراز امیدواری کرد که در فرآیند سیاستگذاریهای کلان و به ویژه در تدوین لایحه بودجه، تدابیری اتخاذ شود که ضمن حذف این موانع، حاشیه سود منطقی شرکتها حفظ شده و مسیری سالم و شفاف برای تأمین مالی اقتصاد کشور هموار گردد.
انقلاب معاملاتی با حذف حجم مبنا
یکی از مهمترین اخبار عملیاتی در سخنان رئیس سازمان بورس، اعلام حذف «حجم مبنا» بود. صیدی خبر داد که از روز دوشنبه (پسفردا)، حجم مبنا در معاملات بورس تهران و فرابورس به طور کامل حذف خواهد شد. این تصمیم ساختاری که با هدف افزایش نقدشوندگی و کارایی بازار اتخاذ شده، نیازمند اطلاعرسانی دقیق به فعالان بازار است. وی همچنین اشاره کرد که بازنگری در نحوه محاسبه قیمت پایانی، و سازوکارهای حراج آغازین و پایانی نیز در دستور کار قرار دارد و اصلاحات مربوطه در زمان مقتضی اعمال خواهد شد.
ترافیک عرضههای اولیه در زمستان ۱۴۰۴
سازمان بورس برنامه فشردهای برای توسعه افقی بازار در ماههای پایانی سال تدارک دیده است. رئیس سازمان بورس وعده داد که تا پیش از پایان سال جاری، شاهد عرضه اولیه سهام حداقل ۱۵ و تا سقف ۲۰ شرکت جدید در بازار خواهیم بود. البته اجرای دقیق این برنامه به شرایط کلی بازار بستگی خواهد داشت. علاوه بر ورود شرکتهای جدید، معرفی چند ابزار مالی نوین نیز در دستور کار قرار دارد تا عمق بازار سرمایه افزایش یافته و گزینههای متنوعتری پیش روی سرمایهگذاران قرار گیرد.
عملکرد امیدوارکننده شرکتها و توسعه دوگانه بازار
صیدی با استناد به گزارشهای ششماههای که در حال تکمیل است، عملکرد بنگاههای اقتصادی را در ماههای گذشته «امیدبخش» توصیف کرد. وی راهبرد اصلی سازمان بورس در دولت چهاردهم را پیگیری همزمان «توسعه عمودی» (تعمیق بازار) و «توسعه افقی» (عرضههای اولیه و ابزارهای جدید) عنوان کرد. تلاش برای ایجاد محیطی سرشار از انصاف و عدالت معاملاتی، از دیگر اقداماتی است که به گفته صیدی، نقش کلیدی در بازگشت اعتماد فعالان بازار داشته است. هدف غایی این اقدامات، ارتقای نقش بازار سرمایه در نرخ «تشکیل سرمایه» کشور به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی است.
فصل بودجه و اهمیت استراتژیک سه ماهه پایان سال
رئیس سازمان بورس فصل زمستان را مقطعی حیاتی برای بازار سرمایه دانست. همزمانی این فصل با ارائه لایحه بودجه به مجلس، بستن حسابهای سالانه شرکتها و آمادگی برای سال مالی جدید، اهمیت این دوره زمانی را دوچندان کرده است. صیدی تأکید کرد که سازمان بورس با تمام توان و با همراهی سایر نهادهای اقتصادی دولت، تلاش خواهد کرد تا در این سه ماهه حساس، مسیر توسعه بازار را هموار کرده و از فرصتهای موجود برای تقویت بنیانهای بازار سرمایه بهرهبرداری کند.
***
سخنان رئیس سازمان بورس حاوی سیگنالهای متناقض اما در مجموع مثبتی برای بازار است. از یک سو، حذف حجم مبنا میتواند به روانتر شدن معاملات و واقعیتر شدن قیمتها کمک کند که اقدامی جسورانه در جهت کارایی بازار است. از سوی دیگر، وعده عرضه اولیه ۲۰ شرکت در سه ماه پایانی سال، ممکن است نگرانیهایی را بابت جذب نقدینگی موجود در بازار ایجاد کند، مگر اینکه جریان ورود پول تازه به بورس تقویت شود. تأکید مجدد بر حذف قیمتگذاری دستوری همراستا با سیاستهای اعلامی وزیر اقتصاد، نشاندهنده عزم هماهنگ تیم اقتصادی دولت برای اصلاحات ساختاری است که در صورت تحقق، میتواند موتور محرک رشد سودآوری شرکتها در سال آینده باشد.
