مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان با اشاره به عملکرد صادرات فولاد در سال 1403 که حدود 5 میلیارد دلار بوده، اعلام کرد شرکت‌های مستقر در کنار دریا می‌توانند ارزآوری حداقل 4 میلیارد دلاری این صنعت را حتی در بدترین شرایط تحریمی تضمین کنند. او ضمن انتقاد از عدم توازن در زنجیره لجستیک فولاد، خواستار تجدیدنظر در سیاست‌گذاری‌ها شد. وی همچنین بر ضرورت تمرکز استراتژیک صنعت فولاد بر تولید محصولات خاص و با ارزش افزوده بالا به جای اتکا به تناژ تولید تأکید کرد.
ظرفیت شرکت‌های ساحلی برای تضمین ارزآوری 4 میلیارد دلاری
علیرضا رحیم، مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان، در پنل تخصصی «صادرات فولاد در تنگنای سیاست؛ تحریم و اسنپ‌بک» به تحلیل وضعیت صادرات این صنعت پرداخت. او اعلام کرد صادرات فولاد کشور در سال 1403 به حدود 5 میلیارد دلار رسید، در حالی که این رقم به طور معمول بین 6 تا 8 میلیارد دلار در نوسان بوده است. بر اساس تحلیل‌های کارشناسی، حتی با اجرای شدیدترین سناریوهای تحریمی و اسنپ‌بک، این میزان صادرات تنها به 4 میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. مدیرعامل فولاد هرمزگان تأکید کرد که با اصلاح قوانین و تمرکز بر واحدهای فولادی ساحلی، این شرکت‌ها به تنهایی توانایی تضمین ارزآوری صادراتی به میزان 4 تا 4.5 میلیارد دلار را دارند.
ضرورت بازنگری در لجستیک نامتوازن زنجیره فولاد
یکی از چالش‌های اساسی که مدیرعامل فولاد هرمزگان به آن اشاره کرد، عدم توازن در زنجیره تأمین و توزیع فولاد کشور است. او توضیح داد که در حال حاضر، مواد اولیه از مناطق شمال شرق ایران به واحدهای فولادسازی در جنوب کشور منتقل می‌شود. از سوی دیگر، محصولات نهایی تولید شده در جنوب، برای مصرف به واحدهای صنعتی در شمال کشور ارسال می‌گردند. این چرخه لجستیکی ناکارآمد، هزینه‌های اضافی تحمیل می‌کند و نیازمند تجدیدنظر فوری در سیاست‌گذاری‌های کلان زنجیره فولاد است.
معافیت شرکت‌های صادرات‌محور از عرضه داخلی
رحیم با اشاره به ماهیت وجودی واحدهایی مانند فولاد هرمزگان، بر مزیت صادراتی آن‌ها تأکید کرد. وی گفت این شرکت‌ها از ابتدا با هدف بهره‌گیری از مزیت حمل‌ونقل دریایی و صادرات در کنار دریا احداث شده‌اند و در منطقه ویژه اقتصادی قرار دارند. بر این اساس، او پیشنهاد کرد که چنین واحدهایی باید از الزام عرضه محصول خود در بازار داخلی معاف شوند. این اقدام به آن‌ها اجازه می‌دهد تا تمام توان خود را بر صادرات و ارزآوری برای کشور متمرکز کنند و نقش کلیدی خود را در این زمینه ایفا نمایند.
حفظ مزیت رقابتی با وجود فشار تحریم‌ها
مدیرعامل فولاد هرمزگان اثرات تحریم‌ها بر هزینه‌های تولید و قیمت‌های صادراتی را قابل پیش‌بینی دانست. با این حال، او معتقد است که با مدیریت هوشمندانه منابع و بهره‌گیری حداکثری از مزیت‌های مکانی که شرکت‌های مستقر در کنار دریا از آن برخوردارند، می‌توان شرایط پایداری را برای صادرات فراهم ساخت. این رویکرد نه تنها به مقابله با فشارها کمک می‌کند، بلکه باعث حفظ مزیت رقابتی صنعت فولاد ایران در بازارهای جهانی خواهد شد.
حرکت به سوی تولید فولادهای خاص و ارزش‌افزا
وی با تحلیل روند جهانی صنعت فولاد، یک تغییر استراتژیک را برای فولادسازان ایرانی ضروری دانست. به گفته او، بازار جهانی به سمت تولید فولادهای خاص و محصولاتی با ارزش افزوده بالا حرکت کرده است. بنابراین، تمرکز صرف بر افزایش حجم و تناژ تولید دیگر یک استراتژی کارآمد محسوب نمی‌شود. رحیم تأکید کرد که صنعت فولاد ایران باید مسیر تولید محصولات باکیفیت، پیشرفته و همچنین متنوع‌سازی مشتریان صادراتی خود را به طور جدی در دستور کار قرار دهد.
***
اظهارات مدیرعامل فولاد هرمزگان، یک نقشه راه استراتژیک برای حفظ پایداری صنعت فولاد در برابر فشارهای خارجی ارائه می‌دهد. این رویکرد بر سه محور کلیدی استوار است: بهره‌گیری از مزیت‌های جغرافیایی شرکت‌های ساحلی برای تضمین کف ارزآوری 4 میلیارد دلاری، اصلاح سیاست‌های داخلی برای رفع موانع لجستیکی و آزادسازی ظرفیت صادراتی، و در نهایت، یک گذار هوشمندانه از تولید کمی به تولید کیفی. تمرکز بر تولید فولادهای خاص و با ارزش افزوده بالا، نه تنها پاسخی به تحریم‌هاست، بلکه صنعت فولاد ایران را با روندهای جهانی همسو کرده و جایگاه رقابتی آن را در بلندمدت تقویت می‌کند. این دیدگاه، خواستار یک تغییر نگرش از مدیریت بحران به مدیریت استراتژیک برای توسعه پایدار است.
