در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای، حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، به تبیین پیامدهای احتمالی این روند بر بازار سرمایه پرداخت. این تحلیل جامع که در نشست مشترک با نهادهای مالی ارائه شد، حاوی نکات قابل تأملی است که می‌تواند نقشه راه سرمایه‌گذاران در ماه‌های آتی باشد.
*۱. معمای سه‌گانه مذاکرات: فرصت‌ها، تهدیدها و سناریوهای محتمل
صیدی با تقسیم‌بندی اثرات مذاکرات به سه سطح کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تأکید کرد:
- در کوتاه‌مدت: نفس آغاز مذاکرات موجب تقویت روانه بازار شده، اما این روند می‌تواند با نوسانات مقطعی همراه باشد.
- در میان‌مدت: حل هر یک از ۶ چالش کلیدی (از مسائل فنی تا بازیگری رژیم صهیونیستی) می‌تواند شاخص‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
- در بلندمدت: دستیابی به توافق جامع می‌تواند سیل سرمایه‌گذاری خارجی را به همراه آورد.
نکته قابل تأمل: تحلیلگران معتقدند حتی در صورت عدم توافق، تجربه دیپلماسی فعال می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی را جلب کند.
*۲. نقشه راه سازمان بورس: از اصلاحات ساختاری تا تاب‌آوری بازار
برنامه‌های کلان سازمان بورس در سال جاری شامل موارد زیر می‌شود:
الف) تحول در زیرساخت‌ها:
- بازنگری در مکانیسم حجم مبنا با هدف افزایش نقدشوندگی
- مطالعه امکان حذف تدریجی دامنه نوسان در گروه‌های منتخب
- طراحی شاخص‌های جدید برای انعکاس واقعی‌تر وضعیت بازار
ب) سیاست‌های نظارتی:
- تقویت نقش نهادهای مالی به عنوان “ضربه‌گیرهای بازار”
- ایجاد سامانه رصد لحظه‌ای شایعات و اخبار کذب
- آموزش حرفه‌ای به سبدگردانان برای مدیریت پرتفوی در شرایط ابهام
*۳. هشدارهای راهبردی به فعالان بازار
رئیس سازمان بورس با اشاره به تجربه تاریخی نوسانات سیاسی تأکید کرد:
- از تفسیرهای شتابزده اخبار مذاکرات پرهیز شود
- سرمایه‌گذاری بر اساس تحلیل بنیادی شرکتها اولویت دارد
- تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها ضروری است
آمار قابل توجه: بر اساس داده‌های داخلی، سرمایه‌گذارانی که در ۵ سال گذشته استراتژی بلندمدت داشته‌اند، میانگین بازدهی ۳۲۱ درصدی کسب کرده‌اند.
*۴. چشم‌انداز ۱۴۰۴: رویای تبدیل بورس به موتور محرک اقتصاد
صیدی با تشریح برنامه‌های بلندپروازانه اعلام کرد:
- افزایش سهم بازار سرمایه از تولید ناخالص داخلی به ۴۵ درصد
- دو برابر شدن تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس
- راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی برای پوشش ریسک‌های بین‌المللی
پیش‌بینی کارشناسان: در صورت تحقق این برنامه‌ها، بورس تهران می‌تواند تا سال ۱۴۰۶ به جایگاه نخست بازار سرمایه در منطقه دست یابد.
*جمع‌بندی: اقتصاد در انتظار فصل جدید
تحلیل حاضر نشان می‌دهد اگرچه مذاکرات هسته‌ای عاملی کلیدی در کوتاه‌مدت است، اما تحولات ساختاری بازار سرمایه از چنان عمقی برخوردار است که می‌تواند ایران را به کانون جدید جذب سرمایه در خاورمیانه تبدیل کند. موفقیت این مسیر منوط به عبور هوشمندانه از چالش‌های سیاسی و تسریع در اصلاحات اقتصادی است.
