جهش 23 درصدی درآمد غول‌های جاده مخصوص
بررسی گزارش‌های مالی منتشر شده در سامانه کدال نشان می‌دهد که 3 خودروساز بزرگ کشور عملکرد مالی قدرتمندی را در 5 ماه نخست سال 1404 به ثبت رسانده‌اند. مجموع درآمد فروش شرکت‌های ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به رقم 2,039,935,909 میلیون ریال، معادل حدود 204 هزار میلیارد تومان رسیده است. این دستاورد، رشد 23.5 درصدی را در مقایسه با درآمد 1,651,253,221 میلیون ریالی مدت مشابه سال 1403 به نمایش می‌گذارد.
ایران خودرو؛ پیشران اصلی رشد درآمد
ایران خودرو با ثبت رشد 38 درصدی درآمد در 5 ماه ابتدایی امسال نسبت به سال گذشته، نقش کلیدی در این جهش ایفا کرده است. این شرکت توانست درآمد خود را از 1,147,576,347 میلیون ریال در 5 ماهه 1403 به 1,586,495,455 میلیون ریال در دوره مشابه امسال برساند. همچنین این شرکت در مردادماه به تنهایی نزدیک به 39 همت درآمد کسب کرد که مرهون فروش محصولاتی چون گروه پژو، سورن، دنا، رانا و تارا بوده است.
عملکرد سایپا؛ افت درآمد و تمرکز بر صادرات
شرکت سایپا در 5 ماهه نخست سال 1404 با کاهش 6 درصدی درآمد نسبت به دوره مشابه سال قبل مواجه شد. درآمد این شرکت از 389,448,197 میلیون ریال در سال 1403 به 366,641,182 میلیون ریال در سال جاری کاهش یافته است. با این حال، سایپا با ثبت صادراتی به ارزش 378,086 میلیون ریال، پرچمدار صادرات در میان خودروسازان بورسی بوده است.
پارس خودرو؛ عقب‌گرد 24 درصدی درآمد
پارس خودرو نیز در این بازه زمانی با کاهش 24 درصدی درآمد روبرو شد و فروش آن از 114,228,677 میلیون ریال در 5 ماهه 1403 به 86,799,272 میلیون ریال در سال 1404 رسید. این شرکت در دوره مورد بررسی هیچ‌گونه صادراتی به ثبت نرسانده و تمرکز خود را بر تولید مدل‌هایی مانند سهند، کوییک و ZOTYE T300 در بازار داخلی معطوف کرده است.
چراغ کم‌فروغ صادرات خودرو
با وجود رشد کلی درآمد، بخش صادرات همچنان سهم ناچیزی از عملکرد خودروسازان را به خود اختصاص داده است. در 5 ماه ابتدایی سال 1404، مجموع ارزش صادرات 3 شرکت به 379,731 میلیون ریال (حدود 38 میلیارد تومان) رسید. سایپا با صادرات قطعات SKD و خودروهای کامل (CBU) به ارزش 378,086 میلیون ریال، تقریباً تمام بار صادرات را به دوش کشیده است. سهم ایران خودرو از این بازار تنها 1,645 میلیون ریال بوده و پارس خودرو هیچ نقشی در آن نداشته است.
***
داده‌های 5 ماهه نخست سال 1404، تصویری روشن از رشد قابل توجه درآمدی در صنعت خودروسازی ایران ارائه می‌دهد. جهش 23 درصدی درآمد کل، که عمدتاً توسط عملکرد درخشان ایران خودرو محقق شده، نشان‌دهنده تقویت تقاضای داخلی و موفقیت نسبی در استراتژی‌های فروش است. این رشد درآمدی، پتانسیل بهبود ساختار مالی و کاهش زیان انباشته را برای این شرکت‌ها فراهم می‌کند. با این حال، عملکرد ضعیف در حوزه صادرات و همچنین افت درآمد در شرکت‌های سایپا و پارس خودرو، نشان می‌دهد که چالش‌ها همچنان پابرجا هستند. تداوم این روند مثبت، نیازمند تمرکز بر تنوع‌بخشی به سبد محصولات، افزایش بهره‌وری و گشایش بازارهای صادراتی جدید است.
