همایش ملی «علم، صنعت و پرسش از آب» با حضور 65 استاد برجسته از 22 دانشگاه کشور در فولاد مبارکه برگزار شد. سعید زرندی، مدیرعامل گروه فولاد مبارکه، و وحید شالچی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، میزبانان اصلی این رویداد بودند. در این نشست، 8 کارگروه تخصصی برای بررسی چالشهای آب و صنعت تشکیل شد. اساتید حاضر از رویکرد میانرشتهای فولاد مبارکه، اقدامات 15 ساله در حوزه مدیریت آب، سرمایهگذاری در تصفیه فاضلاب و راهاندازی نیروگاه خورشیدی قدردانی کردند. این همایش بهعنوان الگوی جدید همکاری صنعت و دانشگاه معرفی شد و متخصصان تأکید کردند فولاد مبارکه تنها 1 تا 1.5 درصد از منابع آبی را مصرف میکند. هدف نهایی، استخراج راهکارهای سیاستی مؤثر برای نظام تصمیمگیری کشور اعلام شد.
بخش اول: افتتاحیه و چشمانداز همایش
برگزاری نشست ملی آب با میزبانی بزرگترین تولیدکننده فولاد کشور
همایش «علم، صنعت و پرسش از آب» در قالب گفتوگوی ملی پیرامون آب، زیستپذیری و مسئولیت اجتماعی صبح روز پنجشنبه 20 آذرماه 1404 آغاز به کار کرد. سالن مرکز تحقیقات مجتمع صنعتی فولاد مبارکه میزبان این رویداد علمی-صنعتی بود. این گردهمایی با حضور مقامات ارشد وزارت علوم و مدیران عالیرتبه گروه فولاد مبارکه برگزار شد. معاونین بهرهبرداری، استراتژی و توسعه فناوری نیز در این نشست حضور فعال داشتند. هدف اصلی برنامه، ایجاد بستر گفتوگو میان نخبگان دانشگاهی و صنعتی برای حل چالشهای منابع آبی بود.
حضور چشمگیر 65 استاد از 22 دانشگاه کشور
سعید زرندی، مدیرعامل گروه فولاد مبارکه، در گفتوگو با خبرنگار فولاد از حضور 65 استاد برجسته خبر داد. این اساتید از 22 دانشگاه سراسر کشور در این رویداد شرکت کردند. زرندی تأکید کرد که این نشست با برنامهریزی دقیق همکاران برگزار شده است. وی فضای همایش را علمی و گفتوگومحور توصیف کرد. هدف اصلی، تبادلنظر درباره چالشها و مسیرهای توسعه فولاد مبارکه اعلام شد.
تأکید مدیرعامل فولاد مبارکه بر اجماعسازی گفتمانی
زرندی بر اهمیت اجماعسازی گفتمانی در حوزه توسعه صنعتی تأکید ویژه داشت. وی توضیح داد که این نشست بهگونهای طراحی شده که مجموعه فولاد مبارکه چالشهای خود را شفاف مطرح کند. در مقابل، اساتید نیز تحلیلها و پیشنهادهای تخصصی خود را ارائه میدهند. گزارشهای لازم در جلسه صبح ارائه شد. پس از آن، اساتید از بخشهای مختلف شرکت بازدید میدانی به عمل آوردند.
تشکیل 8 کارگروه تخصصی برای بررسی عمیق چالشها
مدیرعامل فولاد مبارکه از برنامه روز دوم همایش پرده برداشت. وی اعلام کرد که مباحث تخصصی در قالب 8 کارگروه بررسی و تحلیل عمیق خواهد شد. هدف از تشکیل این گروههای کانونی، استخراج راهکارهای سیاستی مؤثر است. زرندی ابراز امیدواری کرد که این راهکارها هم برای فولاد مبارکه و هم برای نظام تصمیمگیری کشور سودمند باشد. وی این مدل تعامل را الگوی نوین همکاری میان صنعت و دانشگاه دانست.
انتظار از اساتید برای روایتگری موفقیتهای ملی
زرندی در کنار ارائه راهحلها، انتظار دیگری نیز از اساتید مطرح کرد. وی از آنها خواست که روایتگر موفقیتهای کشور و دستاوردهای فولاد مبارکه باشند. مدیرعامل فولاد مبارکه یادآور شد که این شرکت از آغاز تأسیس بر مبنای زیرساختهای علمی حرکت کرده است. وی در پایان ابراز امیدواری کرد که برگزاری این نشستها برکتآفرین و مؤثر در ارتقای جریان علمی و صنعتی کشور باشد.
بخش دوم: دیدگاه مقامات وزارت علوم
تأکید معاون وزیر علوم بر ضرورت آشنایی جامعه علمی با دستاوردها
وحید شالچی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از میزبانی فولاد مبارکه قدردانی کرد. وی توضیح داد که هدف اصلی این گردهمایی، آشنایی اساتید با فعالیتهای فولاد مبارکه است. حوزه آب و محیطزیست در کانون توجه این نشست قرار داشت. شالچی همچنین بهرهگیری از نظرات متخصصان دانشگاهی درباره مسائل پیچیده محیطزیستی کشور را از اهداف اصلی برشمرد.
مسائل محیطزیست نیازمند گفتوگوی گسترده و توافق جمعی
معاون وزیر علوم تأکید کرد که مسائل محیطزیست در ایران از جمله موضوعات چندبعدی است. وی گفتوگوی گسترده و شکلگیری توافق جمعی را ضروری دانست. شالچی همچنین به اقدامات گسترده و مؤثر شرکت فولاد مبارکه اشاره کرد. وی آشنایی جامعه علمی با این دستاوردها را زمینهساز تحلیلهای دقیقتر و تصمیمسازیهای بهتر دانست.
زمینهسازی برای توسعه همکاریهای علمی و تخصصی
شالچی در پایان افزود که برگزاری چنین نشستهایی زمینه تعامل بیشتر میان دانشگاه و صنعت را فراهم میکند. وی بهویژه بر حوزههای آب و محیطزیست تأکید داشت. معاون وزیر علوم این تعاملات را کمک شایانی به توسعه همکاریهای علمی و تخصصی توصیف کرد.
تبیین دو سطح تحلیلی توسط مدیرکل سیاستگذاری فرهنگی
جبار رحمانی، مدیرکل دفتر سیاستگذاری فرهنگی و اجتماعی معاونت فرهنگی وزارت علوم، موضوع را در دو سطح تحلیل کرد. بخش اول به تقویت رابطه دانشگاه و جامعه مربوط میشود. هدف این است که متخصصان دانشگاه در فعالیتهای صنعتی، عمرانی و پروژههای توسعهای مشارکت کنند. بخش دوم از سوی صنعت و در قالب مسئولیت اجتماعی تعریف میشود. این رویکرد زمینهساز همکاری و تلفیق بیشتر میان نهاد دانشگاه و نهادهای صنعتی است.
ضرورت همزبانی دانشگاه و صنعت برای درک متقابل
رحمانی تأکید کرد که هرقدر دانشگاه و صنعت بیشتر در کنار یکدیگر قرار گیرند، زبان مشترک پیدا میکنند. این همزبانی امکان درک مسائل از دیدگاه یکدیگر را فراهم میسازد. گزارشهای دقیقتری از عملکرد مجموعههای بزرگ مانند فولاد مبارکه به دست میآید. در ادامه، دانشگاه با تکیه بر دانش تخصصی خود به بهینهسازی اقدامات کمک میکند.
ظرفیتهای متقابل دانشگاه و صنعت
مدیرکل سیاستگذاری فرهنگی به ظرفیتهای دو طرف اشاره کرد. وی گفت که در فولاد مبارکه متخصصان برجستهای فعالیت میکنند. از سوی دیگر، دانشگاهها مخزن دانش روز دنیا و پرورشدهنده نیروی متخصص جوان هستند. چنین برنامههایی دانشگاهیان را با مسائل واقعی و کلیدی صنعت و جامعه آشنا میکند. همچنین به آنها کمک میکند پژوهشهای خود را بر پایه مسائل عینی و ملموس جامعه تنظیم کنند.
الگوی جهانی تولید علم مبتنی بر نیاز صنعت
رحمانی به تجربه جهانی اشاره کرد و گفت در بسیاری از کشورها، تولید علم تنها در فضای بسته دانشگاه اتفاق نمیافتد. واحدهای بزرگ صنعتی با سفارش پروژهها و تأمین منابع، محرک اصلی تولید علم هستند. در مقابل، این دانش تولیدشده به تحلیل و حل مسائل و بحرانهای حوزه صنعت کمک میکند. وی تداوم این همکاریها را بهمعنای بهروزرسانی مستمر علم در دانشگاه و ارتقای کیفیت فعالیتهای صنعتی دانست.
بخش سوم: دیدگاه اساتید حوزه محیطزیست و علوم انسانی
قدردانی از رویکرد میانرشتهای در حل مسائل آب
مجید رمضانی مهریان، عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، بر اهمیت نقش علوم انسانی در حل مسائل محیطزیستی تأکید کرد. وی گفت که همکاری مشترک وزارت علوم و فولاد مبارکه در برگزاری این رویداد بسیار ارزشمند است. رمضانی مهریان توضیح
تأکید بر نقش علوم انسانی در مدیریت پایدار آب
رمضانی مهریان تأکید کرد که بررسی مسائل آب صرفاً با راهحلهای مهندسی کافی نیست. وی حضور اساتیدی از جامعهشناسی، مردمشناسی، محیطزیست و مهندسی را نقطه قوت این برنامه دانست. به گفته او، نگاه میانرشتهای فولاد مبارکه امکان تحلیل عمیقتر و واقعبینانهتر سیاستهای آبی را فراهم میکند. او تصریح کرد که گفتوگو و دیپلماسی ضعیف میان ذینفعان، عامل اصلی احساس بیعدالتی در حوضه زایندهرود است.
تقدیر از اقدامات محیطزیستی پیشگیرانه فولاد مبارکه
این پژوهشگر حوزه محیطزیست به سرمایهگذاری فولاد مبارکه در تصفیه فاضلاب اشاره کرد. وی گفت پیش از این از ورود این شرکت به پروژههای تصفیه فاضلاب مطلع نبوده است. رمضانی مهریان این اقدام را نشانه دغدغه واقعی محیطزیستی دانست. او تأکید کرد تصمیمهای مرتبط با انتقال آب یا تغییر الگوی کشاورزی باید با مشارکت همه ذینفعان اتخاذ شود.
دانشگاه، بستر بیطرف گفتوگوی ملی
رمضانی مهریان معاونت فرهنگی وزارت علوم را نهادی بیطرف برای راهبری گفتوگو معرفی کرد. وی نقش فولاد مبارکه در ایجاد این بستر ملی را مهم توصیف کرد. به گفته او، این اقدام گامی جدی برای شکلگیری اجماع نخبگانی در مسائل راهبردی کشور است.
بخش چهارم: اقتصاد، مدیریت و توسعه پایدار از نگاه اساتید
فولاد مبارکه؛ پیشران آگاهیسازی صنعتی کشور
سید جلالالدین حسینی دهشیری، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، نقش فولاد مبارکه را فراتر از یک بنگاه تولیدی دانست. وی گفت این مجموعه باید در سطح ملی نقش رهبری در آگاهیسازی، فناوری و توسعه صنعتی ایفا کند. حسینی دهشیری ابتکار وزارت علوم برای برگزاری تور صنعتی با مقصد فولاد مبارکه را فرصت ارزشمند دانست.
شفافسازی درباره انتقال آب و پاسخ به ابهامات
این استاد دانشگاه به موضوع انتقال آب از جنوب کشور اشاره کرد. وی گفت توضیحات مدیران فولاد مبارکه بخشی از ابهامات موجود را برطرف کرد. حسینی دهشیری تأکید کرد که فولاد مبارکه در چارچوب قانون به تکالیف خود عمل میکند. به گفته او، نظم موجود در این مجموعه پیامآور رشد و تعالی است.
توسعه پایدار؛ دغدغهای دیرهنگام اما جدی
افشین متقی دستنایی، استاد دانشگاه خوارزمی، به ورود دیرهنگام مفهوم توسعه پایدار در کشورهای درحالتوسعه اشاره کرد. وی گزارشهای ارائهشده از فولاد مبارکه را امیدبخش دانست. به گفته او، دغدغه پایداری در این مجموعه بهصورت واقعی دنبال میشود. متقی دستنایی نقش اصفهان را در تمدن تاریخی و صنعت کشور یادآور شد.
کنشگری پیشدستانه در مدیریت آب و انرژی
این استاد حوزه مطالعات آب اعلام کرد فولاد مبارکه حدود 15 سال پیش دغدغه کمبود آب را تشخیص داده است. وی این اقدام پیشگیرانه را نشانه هوشمندی مدیریتی دانست. متقی دستنایی افزود که اقدامات مشابهی نیز در حوزه انرژی در حال اجراست. او تأکید کرد این رویکرد، نگرانیهای عمومی درباره توسعه صنایع در مناطق خشک را کاهش میدهد.
الگوسازی برای سایر بخشهای اقتصادی
متقی دستنایی گفت اگر فرهنگ پایدارسازی صنعت فولاد به بخش کشاورزی منتقل شود، بسیاری از نگرانیهای زیستمحیطی برطرف میشود. وی فولاد مبارکه را در سطح ملی و منطقهای پیشرو دانست. او خواستار رسانهایشدن این اقدامات از مسیر دانشگاه و رسانههای رسمی شد.
بخش پنجم: مدیریت آب، مسئولیت اجتماعی و نگاه ایرانمحور
همافزایی دانشگاه و صنعت برای آینده ایران
حسن زارعی محمودآبادی، مدیر گروه ایرانشناسی دانشگاه میبد، برنامه را فرصتی ارزشمند برای گفتوگوی مستقیم دانست. وی گفت تأمین آب فولاد مبارکه از کرانههای جنوبی کشور انجام میشود. به گفته او، این رویکرد فشاری به منابع داخلی وارد نمیکند. زارعی محمودآبادی استفاده گسترده از پساب را نقطه قوت این مجموعه معرفی کرد.
مسئولیتپذیری واقعی صنایع بزرگ
این استاد دانشگاه تأکید کرد صنعت مسئولیتپذیر باید آثار زیستمحیطی خود را جبران کند. وی اعلام کرد مدیران فولاد مبارکه از تخصیص بودجه مشخص برای مسئولیت اجتماعی سخن گفتند. زارعی محمودآبادی آینده ایران را دغدغه اصلی پژوهشگران دانست. او از آغاز گامهای مؤثر در این مسیر ابراز خرسندی کرد.
بخش ششم: پیشرفت ساختاری و تکنولوژیک فولاد مبارکه
جهش قابلتوجه طی 10 سال گذشته
شیرازی، مدیر پژوهشی پژوهشکده آب و محیطزیست دانشگاه فردوسی مشهد، از پیشرفتهای چشمگیر فولاد مبارکه طی 10 سال اخیر سخن گفت. وی توضیحات ارائهشده و رفع ابهامات را بسیار مفید دانست. به گفته او، ارتباط منسجم دانشگاه و صنعت یک دستاورد بزرگ محسوب میشود.
تصفیهخانه؛ نمونه موفق همکاری علم و صنعت
شیرازی تصفیهخانه فولاد مبارکه را بسیار ارزشمند توصیف کرد. وی بر ضرورت ادامه مطالعات علمی مشترک تأکید داشت. به باور او، چنین همکاریهایی کیفیت تصمیمگیریهای آینده را بهبود میبخشد.
بخش هفتم: نگاه چندبعدی به مسائل محیطزیست
پرهیز از نسخههای یکسان برای کل کشور
سمانه عابدی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، از نوآوری این برنامه قدردانی کرد. وی گفت برای نخستین بار اساتید با رویکردهای متنوع کنار هم قرار گرفتند. عابدی تأکید کرد مسائل محیطزیست نیازمند نگاه سیستمی و چندبعدی است. او این نشستها را زمینهساز توصیههای سیاستی مؤثر دانست.
بخش هشتم: مدیریت سبز و واقعیت مصرف آب در صنعت فولاد
رد تصورات نادرست درباره مصرف آب فولاد
علی طالبی، دبیر انجمن آبخیزداری ایران، اقدامات فولاد مبارکه را قابلدفاع دانست. وی گفت مصرف آب این مجموعه پیش از انتقال آب دریا، حدود 1 تا 1.5 درصد منابع آبی بوده است. طالبی تأکید کرد اطلاعرسانی شفاف به جامعه ضروری است.
فولاد مبارکه؛ الگوی مدیریت سبز
طالبی فولاد مبارکه را نمونه مدیریت سبز در صنعت فولاد معرفی کرد. وی هدایت توسعه صنعتی به مناطق دارای منابع آبی پایدار را ضروری دانست. استفاده آینده از پساب برای تغذیه آبخوانها از دیگر توصیههای او بود.
بخش نهم: نیروی انسانی و مسئولیت اجتماعی
تعهد کارکنان در شرایط سخت عملیاتی
محمد رحمانی، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، از تلاش کارکنان فولاد مبارکه تقدیر کرد. وی بخش ذوب و نورد گرم را بسیار تأثیرگذار توصیف کرد. به گفته او، کارکنان در شرایط سخت، متعهدانه فعالیت میکنند.
فولاد مبارکه؛ فراتر از یک بنگاه تولیدی
رحمانی تأکید کرد فولاد مبارکه تنها یک صنعت نیست. وی عملکرد این مجموعه در مسئولیت اجتماعی را قابلتحسین دانست. او از برنامهریزی دقیق این بازدید و نشست علمی قدردانی کرد.
***
همایش «علم، صنعت و پرسش از آب» نقطه عطفی در بازتعریف رابطه دانشگاه و صنعت در ایران بود. فولاد مبارکه با تمرکز بر گفتوگوی علمی، شفافیت دادهها و کنشگری پیشدستانه، الگویی عملی از توسعه پایدار ارائه داد. تشکیل 8 کارگروه تخصصی، حضور 65 استاد از 22 دانشگاه و تأکید بر رویکرد میانرشتهای، این رویداد را به یک تجربه سیاستساز تبدیل کرد. پیام اصلی همایش روشن است؛ حل مسائل کلان کشور بدون همزبانی نهاد علم، صنعت و جامعه ممکن نیست. فولاد مبارکه با این ابتکار، جایگاه خود را بهعنوان بازیگر مسئول و آیندهنگر اقتصاد ایران تثبیت کرد.
